Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

граб, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Лісцевае дрэва або куст сямейства ляшчынавых з гладкай шэрай карой (расце ў Заходняй Еўропе і паўднёвазаходняй частцы СССР).

2. ‑у, толькі адз. Драўніна гэтага дрэва. Аглоблі з грабу.

гра́бавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да граба. Грабавы ліст. Грабавы лес. // Зроблены з грабу. Плыве арба і сэрца скрыпам рэжа, Па дзёгцю плача грабавая вось. Калачынскі.

грабану́ць,

гл. грабяну́ць.

граба́р, ‑а, м.

Рабочы, які выконвае земляныя работы; землякоп. На пракладку асушальных канаў з рыдлёўкамі ў руках выходзілі тысячы калгасных грабароў, працавалі дзесяткі экскаватараў. Краўчанка.

граба́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Жан. да грабар.

граба́рны, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для земляных работ. Грабарны інструмент.

граба́рскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да грабара, грабароў, належыць ім. Грабарскае уменне. Грабарскія прыналежнасці.

граба́рства, ‑а, н.

Занятак грабара. Займацца грабарствам.

гра́баць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. Разграбаць рукамі што‑н. І хлопец пачаў грабаць пад дошкаю зямлю. Чорны.

2. Вадзіць пальцамі, лапай, дакранаючыся да чаго‑н. [Ваўчыца] рванула полем наўздагад. Спынялася. Па мордзе лапай грабала, Хацела лес убачыць — не магла. Сербантовіч.

грабе́ж, ‑бяжу, м.

Заход чужой маёмасці, звычайна з прымяненнем сілы; аграбленне. Вораг здалёку мог выпусціць стрэлы, Выскачыць зблізку з мячом ці дубінай, — Гвалт і грабеж панавалі няспынна. Бітэль.