Verbum

завіхрэ́нне ​¹, ‑я, н.

1. Слуп пылу, снегу і пад., узняты ветрам. Толькі снежны пыл узнімаўся завіхрэннямі над зямлёй, толькі мяцеліца ладзіла вар’яцкае сваё ігрышча. Мікуліч.

2. Спец. Утварэнне віхраў у газе або вадкасці пры абцяканні якіх‑н. цел або пры сустрэчы супрацьлеглых патокаў.

завіхрэ́нне ​², ‑я, н.

Тое, што і віхор ​². Зініны рукі, прастакаваты твар, пакрыты залаціста-рыжымі валасінкамі з завіхрэннямі ля вушэй, шырокі нос вельмі ўжо не падабаліся мне. Карпюк.

завіху́рыцца, ‑рыцца; зак.

Разм. Тое, што і завіхрыцца ​¹ (у 1, 2 знач.). Закружылася, завіхурылася ўзнятае ветрам з зямлі лісце. Хомчанка. Думкі адразу пабеглі, завіхурыліся. Мележ.

завіху́рыць, ‑рыць; зак.

Разм. Тое, што і завіхрыць ​¹. Зусім нечакана сыпануў снег, дробны, калючы, і яго закруціла, завіхурыла і пазнала ветрам. Сачанка. Зазвінелі ў сельскім клубе песні, завіхурылі на сцэне беларускія танцы. «Звязда».

заві́цца ​¹, заўюся, заўешся, заўецца; пр. завіўся, ‑вілася, ‑лося; заг. завіся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Закруціцца, стаць завітым, пакручастым. Валасы ў яго забіліся самі па сабе.

2. Зрабіць сабе завіўку. Юля .. сядзела перад люстэркам, ніяк не магла завіцца. Васілевіч.

3. Завязацца (пра плод). Пакуль качан не завіўся, за лісты капусты закладваліся агурочныя плётачкі з завяззю, з маленькімі агурочкамі. Дубоўка.

заві́цца ​², заўецца; пр. завіўся, ‑вілася, ‑лося; зак.

Разм. Пачаць віцца.

заві́ць, заўю, заўеш, заўе; пр. завіў, ‑віла, ‑ло; заг. заві; зак., што.

Зрабіць хвалістым, кучаравым; закруціць. Завіць валасы. // Заплесці. Завіць касу.

завішча́ць і завішчэ́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.

Пачаць вішчаць. // Віскнуць, правішчаць, правішчэць. — Засада! — вырываючыся з нечаканых абдымкаў, завішчаў Селівон у дзікай роспачы. Паслядовіч. Святлана пачула, як прарэзліва, да болю ў вушах завішчэла бомба. Шахавец.

заво́блачны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца за воблакамі, вышэй воблакаў. Завоблачныя вышыні. // Які праводзіцца за воблакі, робіцца за воблакамі. Сталі марыць піянеры Пра завоблачны палёт. Кірэенка.

заво́д ​¹, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Прамысловае прадпрыемства, звычайна буйнае. Трактарны завод. Цагельны завод. Цукровы завод.

2. Спецыялізаваная гаспадарка па развядзенню пародзістых коней. Конны завод.

заво́д ​², ‑у і ‑а, М ‑дзе, м.

1. ‑у. Дзеянне паводле дзеясл. заводзіць — завесці (у 6 знач.).

2. ‑у. Тэрмін дзеяння заведзенага механізма. Гадзіннік з сутачным заводам.

3. ‑а. Прыстасаванне ў механізме, якое прыводзіць яго ў дзеянне. Завод гадзінніка.

4. ‑у. Частка тыражу кнігі, надрукаваная з аднаго набору.

заво́д ​³, ‑у, М ‑дзе, м.

Асобая, адборная парода свойскай жывёлы. Сапраўды, конь і іх быў добры: гладкі, малады, не проста заводу. Сабаленка.

•••

І заводу няма гл. няма.

На завод; да заводу — для размнажэння, развядзення. Яшчэ з вясны, у час перабору, Сюды прывезлі пчол калоду, Ну, так, між іншым, да заводу. Колас.

заводакіраўні́цтва, ‑а, н.

Адміністрацыйны орган на заводзе, які кіруе ўсёй вытворчасцю. // Памяшканне, дзе знаходзіцца гэты орган.

заво́дзіцца, ‑воджуся, ‑водзішся, ‑водзіцца; незак.

1. Незак. да завесціся.

2. Зал. да заводзіць.