Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

крэкі́раванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. крэкіраваць.

крэкі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Падвергнуць (падвяргаць) крэкінгу (у 1 знач.). Крэкіраваць нафту.

крэ́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм. Тое, што і крактануць. А калі потым ён выпіў і сам, то ад здавальнення моцна крэкнуў — гарэлка, наліўка на вішні, была дужа добрая. Колас.

крэкт, ‑у, М ‑кце, м.

Разм. Тое, што і крактанне. Крэкт жаб. □ Лукашык з крэктам устаў, сагнуў-разагнуў рукі. Дамашэвіч.

крэм, ‑у, м.

1. Салодкая ежа з сумесі ўзбітых вяршкоў, фруктовых сокаў, кофе і інш.

2. Паўфабрыкат для праслойвання і ўпрыгожвання пірожных і тортаў. Лімонны крэм. Вішнёвы крэм. Шакаладны крэм.

3. Касметычная мазь. Ланалінавы крэм.

4. Мазь для чысткі скуранога абутку; вакса, гуталін.

[Фр. créme.]

крэ́мавы, ‑ая, ‑ае.

1. Зроблены з крэму (у 2 знач.); з крэмам. Крэмавая начынка.

2. Белы з жаўтаватым адценнем. Крэмавы колер.

крэмато́рый, ‑я, м.

Будынак для крэмацыі.

крэмацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для крэмацыі. Крэмацыйная печ.

крэма́цыя, ‑і, ж.

Спальванне трупаў у спецыяльных печах.

[Ад лац. crematio — спальванне.]

крэ́мень, ‑ю, м.

1. Вельмі цвёрды мінерал, разнавіднасць крэменязёму, які раней выкарыстоўвалі для высякання агню (цяпер скарыстоўваецца ў керамічнай і шкляной прамысловасці). Высякаць агонь з крэменю. □ Пахадзіўшы ля камення, адшукаў ён моцны крэмень і нарэзаў ім узоры, а яны — зіхцяць, як зоры. Дубоўка.

2. перан. Пра чалавека з цвёрдым, стойкім характарам. — Вы ў гэтага хлапчука ні аб чым не пытайцеся. Не скажа. Гэта не хлопец, а крэмень. Лынькоў.