Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

крутава́ты, ‑ая, ‑ае.

Даволі круты. Крутаваты пад’ём. □ Цяжка ўзыходзіць да Вялікага Каменя ад рэчкі: крутаватая, старчма ўзнятая сцежка. Баранавых.

крутаве́рхі, ‑ая, ‑ае.

З крутым верхам (кронай, дахам і пад.). Перад самым пераездам стаяў крутаверхі клён у шапцы густога маладога лісця. Колас.

крутаве́рць, ‑і, ж.

Разм.

1. Пра дрэннае надвор’е з мяцеліцай, завірухай. Нас «злыгаў» лёс на доўгія гады і пагнаў далёка ад родных мясцін у снежную крутаверць каржанскіх лясоў. Грахоўскі. Іду, крутаверцю белай Засыпаны да галавы. Цвірка. / у перан. ужыв. Расой чырвонай апаліў траву Хтось за мяне ў той чорнай крутаверці. Зуёнак.

2. Пра вірлівую ваду, паводку. Падмываючы жвір, глыбока ў бераг уразалася пляскотная крутаверць. Паўлаў.

крутаду́шнік, ‑а, м.

Разм. Тое, што і крывадушнік; круцель.

крутало́бы, ‑ая, ‑ае.

З крутым лобам. Круталобая галава. Круталобы алень.

крутану́цца,

гл. крутнуцца.

крутану́ць,

гл. крутнуць.

крутапле́чы, ‑ая, ‑ае.

З крутымі плячамі. Крутаплечы, з пудовымі кулакамі, каваль Кастусь Махнач з ранку да вечара рамантаваў са сваімі памочнікамі плугі, бароны, перацягваў колы, акоўваў перадкі. Курто.

крутаро́гі, ‑ая, ‑ае.

З крутымі рагамі. Крутарогі алень.

крутасве́т, ‑а, М ‑свеце, м.

Разм. Тое, што і круцель. Пра Яўстрата ў Ельнічах ніхто слова благога не скажа. І пра самога, і пра трох яго сыноў. Праўда, толькі пра трох, бо чацвёрты, самы меншы, Юзік — такі ж крутасвет, што проста дзіва, у каго ён і ўдаўся. Вітка.