Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

заара́ць 1, ‑ару, ‑арэш, ‑арэ; ‑аром, ‑араце; зак., што.

1. Аручы, прыкрыць, засыпаць зямлёй. Заараць лубін. □ Малашонак доўга не здаваўся, але ўсё ж штучнае ўгнаенне заараў у глебу разам з гноем. Ермаловіч.

2. Разм. Аручы, захапіць кавалак чужой зямлі, чужога ўчастка. То закосіш чужога трохі, то заарэш, а праз гэта кожны дзень сваркі, панятыя. Галавач.

3. Абл. Узараць. Група партызан — дзесяць падвод — ехала ў вёску памагчы сялянам заараць зямлю пад жыта. Пестрак.

•••

Заараць носам (зямлю) — упасці ніцма ад удару або спатыкнуўшыся.

заара́ць 2, ‑ару, ‑арэш, ‑арэ; ‑аром, ‑араце; зак.

Разм. Пачаць араць.

заарганізава́насць, ‑і, ж.

Празмерная перагружанасць арганізацыйнымі мерапрыемствамі; празмерная рэгламентаванасць. Пераадолець элементы заарганізаванасці і фармалізму. «Звязда».

заарганізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., што.

Перагрузіць арганізацыйнымі мерапрыемствамі, празмерна рэгламентаваць.

заарка́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго.

Злавіць арканам. На ўсім скаку мог заарканіць Касым самага дзікага жарабка, за кароткі час аб’ездзіць яго. Даніленка.

заарка́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да заарканіць.

заарыштава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і арыштаваць. — Не заводзься з імі [жаўнерамі]! — перасцерагла дзеда бабка Наста, — а то яшчэ заб’юць або заарыштуюць. Колас.

заарышто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да заарыштаваць.

зааса́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Заалагічны сад.

зааспо́ра, ‑ы, ж.

Клетка водарасцей і прасцейшых грыбоў, якая здольна рухацца ў вадзе пры дапамозе жгуцікаў і служыць для бясполага размнажэння.

заасфальтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

Пакрыць асфальтам. Заасфальтаваць вуліцу.