Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

вузкапле́чы, ‑ая, ‑ае.

З вузкімі плячамі. Вузкаплечы хлапчук.

вузкаплёначны, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для здымкі на вузкую плёнку. Вузкаплёначны кінаапарат. // Зняты на такую плёнку. Вузкаплёначны фільм.

вузкарадко́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сяўбы, пасеву сельскагаспадарчых культур з паменшаным міжрадкоўем. Вузкарадковая сяўба. Вузкарадковая сеялка.

вузкаспецыялізава́ны, ‑ая, ‑ае.

Які мае вузкую спецыялізацыю. Вузкаспецыялізаваная гаспадарка.

вузкаспецыя́льны, ‑ая, ‑ае.

Які ўжываецца, мае пашырэнне ў адной якой‑н. вузкай спецыяльнасці. Вузкаспецыяльны тэрмін.

ву́зкасць, ‑і, ж.

Уласцівасць вузкага (у 1–3 знач.).

вузкатва́ры, ‑ая, ‑ае.

З вузкім тварам.

ву́зкі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае невялікую працягласць у папярочніку; проціл. шырокі. Між палёў шырокіх, Як змяя якая, Цягнецца дарога, Вузкая, крывая. Колас. // З меншай шырынёй, чым патрэбна, цесны. Вузкі праход. Вузкія дзверы. □ Прайшоўшы праз вузкае горла маста,.. паток пяхоты разыходзіцца ад Нёмана егерам. Брыль. // Які аблягае, нешырокі (пра адзежу, абутак). Вузкі світэр.

2. перан. Які ахоплівае нямногае, нямногіх; нешматлікі. Вузкае кола спецыялістаў. Вузкая нарада. Вузкі асартымент. // Звязаны з якой‑н. абмежаванай сферай дзейнасці. Вузкі спецыяліст. □ [Камандзір:] — Працуйце ўрачом. Набывайце практычныя навыкі ў якой-небудзь вузкай галіне. Алешка.

3. перан. З абмежаванымі поглядамі, інтарэсамі; недалёкі. Вузкі кругагляд. Вузкі практыцызм. □ Калі ж сказаць праўду, то.. [Міхаль] ведаў работу толькі свайго аддзела і быў чалавек вузкі. Скрыган.

4. Які вымаўляецца пры нешырокім раскрыцці рота (пра галосныя гукі).

•••

Вузкае месца гл. месца.

вузлава́тасць, ‑і, ж.

Уласцівасць вузлаватага.

вузлава́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае вузлы. Пастушок бег па вуліцы і паляскваў вузлаватаю пугаю. Чорны.

2. Які мае патаўшчэнні, бугры, наросты. Вузлаватыя вены. Вузлаватыя карані. Вузлаватыя пальцы. □ Каля іх [танкаў] паўкругам высіліся каржакаватыя дубы, раскінуўшы ўгары вузлаватае галлё. Мележ.

3. перан. Заблытаны, складаны. — Не хачу я, каб ты ішоў па маёй вузлаватай сцежцы. Кулакоўскі.