Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

заміна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да замяць.

2. Перашкаджаць, быць перашкодай каму‑, чаму‑н. Дзед Талаш ссунуў з ілба шапку, нібы яна замінала яму думаць. Колас. Птушкі маюць індывідуальныя галасы, Пяюць і не замінаюць адна другой. Панчанка.

заміні́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Залежыць дзе‑н. міну (міны). Замініраваць дарогу. □ Падпольшчыкі забралі пісталеты, хутка замініравалі шафу, дзе хаваліся падробленыя дакументы, і выбеглі на вуліцу. Пятніцкі.

замі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм.

1. Вымушаная затрымка ў рабоце, дзейнасці каго‑, чаго‑н. Ад цямна да цямна не пакідаў поля і Уладзімір Аляксеевіч. Абы-якая замінка ці маленькая няўпраўка, ён ужо там. Пальчэўскі. Нельга дапускаць ніводнай, нават самай маленькай замінкі ў руху паяздоў. Васілевіч.

2. Тое, што замінае, абцяжарвае; перашкода. Кожная грудка лёду, кожны парог-гарбінка, выступ зямлі, узгорачак становяць.. [ручайкам] замінкі.. ў іх імклівым руху. Колас. [Маргун:] А гэту замінку мне пакінь. (Паказвае на вінтоўку). Крапіва.

заміну́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які прайшоў непасрэдна перад толькі што мінулым. Замінулы тыдзень. Замінулы год. Замінулае лета.

заміра́нне, ‑я, н.

Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. заміраць — замерці.

•••

З заміраннем сэрца — адчуваючы моцнае хваляванне, трывогу. Аляксей з заміраннем сэрца чакаў, што майстар выкліча іменна яго. Даніленка.

заміра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да замірыцца.

заміра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да замерці.

замірга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць міргаць.

заміры́цца, ‑міруся, ‑мірышся, ‑мірыцца; зак., з кім-чым.

Разм. Заключыць мір; памірыцца. Скончылася грамадзянская вайна, замірыліся з Польшчай; людзі прыступілі да мірнай працы. Пальчэўскі.

замірэ́нне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. замірацца — замірыцца. Замірэнне праціўнікаў.