Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

угруза́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. угрузаць — угрузнуць.

угруза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да угрузнуць.

угру́зіць, угружу, угрузіш, угрузіць; зак., каго-што.

Разм. Даць глыбока ўвязнуць, засесці ў чым‑н. ліпкім, сыпкім. Вось гэта грэбля — бяда і гора... Пакуль праедзеш яе — духі вытрасеш.., а ў мокрае лета і каня ўгрузіш, і сам, як д’ябал, у гразі выкачаешся. Колас.

угру́знуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. угруз, ‑ла; зак.

Глыбока ўвязнуць (у гразі, снезе і пад.). Марыя выйшла людзям насустрач, саступіла з грудка і раптам правалілася ў багну. Паспрабавала вылазіць і ўгрузла яшчэ глыбей. У яе ўжо не было сілы выцягнуць ногі з балота. Кулакоўскі. // Асесці, уехаць у зямлю. А вось і бацькава хата. Яна як бы трошкі ўгрузла ў зямлю. Сабаленка.

угрунтава́насць, ‑і, ж.

Уласцівасць угрунтаванага (у 3 знач.). Угрунтаванасць рашэння.

угрунтава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. угрунтаваць (у 2 знач.).

угрунтава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад угрунтаваць.

2. у знач. прым. Зроблены надзейна, моцна. Угрунтаваны падмурак.

3. у знач. прым. Падмацаваны пераканаўчымі доказамі, меркаваннямі. Угрунтаваны довад.

угрунтава́цца, ‑туецца; зак.

Устанавіцца, усталявацца. Адносна гэтага ўгрунтавалася пэўная думка.

угрунтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

1. Зрабіць больш устойлівым, моцным, надзейным; усталяваць.

2. Прывесці пераканаўчыя доказы, матывы ў карысць чаго‑н.; абгрунтаваць. Угрунтаваць прычыну сваёй просьбы. □ [Генадзю] хацелася нечым угрунтаваць свой крок, свой учынак. Сабаленка.

угрунто́ўвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да угрунтавацца.

2. Зал. да угрунтоўваць.