Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

грані́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., што.

Рабіць грані (у 2 знач.) на чым‑н. шляхам рэзкі, абточвання і шліфоўкі. Граніць алмаз.

грані́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць гранічнага (у 2 знач.). Кампазіцыя твора да гранічнасці простая: узяты пэўны адрэзак часу, і на яго працягу паслядоўна разгорнуты падзеі. Скрыган.

грані́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да граніцы (у 1 знач.). Гранічныя капцы.

2. Максімальны, найвышэйшы, крайні. Чэхаўская прастата, яснасць, лаканічнасць і гранічная кароткасць захаплялі маладога беларускага пісьменніка Якуба Коласа. «Полымя».

грані́чыць, ‑чыць; незак., з чым.

1. Быць сумежным па тэрыторыі, мець агульную граніцу. СССР гранічыць з Польшчай.

2. перан. Быць блізкім да чаго‑н., амаль супадаць з чым‑н. Ва ўсёй істоце чорнага чалавека за сталом з явілася на момант нешта такое, што гранічыць з уздымам нявінна-дзіцячага захаплення. Чорны.

гра́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Адбітак часткі друкарскага набору, яшчэ не звярстанага ў старонкі; сама частка такога набору. Заранік пайшоў у сельгасаддзел знаёміцца з планамі, матэрыяламі, гранкамі набраных у чарговы нумар артыкулаў і заметак. Хадкевіч.

гранку́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.

Абл. Буйная шраціна. [Дзед Талаш] палажыў штук шэсць гранкулек, і калі ўсё было гатова, тады пасадзіў на брамку пістон і ўжо болей цвёрдымі і ўпэўненымі крокамі накіраваўся ў Макушы. Колас.

гра́нула, ‑ы, ж.

Спец. Невялічкі цвёрды кусочак якога‑н. рэчыва ў выглядзе зерня або камячка.

[Ад лац. granulum — зярнятка.]

гранулява́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. грануляваць.

гранулява́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад грануляваць.

2. у знач. прым. Які мае форму зярнят, невялічкіх камячкоў. Грануляваныя ўгнаенні.

гранулява́цца, ‑люецца; незак.

1. Ператварацца ў зярністы стан, паддавацца грануляванню.

2. Зал. да грануляваць.