Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

закрыва́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да закрыцца.

2. Зал. да закрываць.

•••

Рот не закрываецца ў каго гл. рот.

закрыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да закрыць.

закрыві́цца, ‑крывіцца; зак.

Разм. Стаць крывым; скрывіцца. Цвік закрывіўся.

закрыві́ць, ‑крыўлю, ‑крывіш, ‑крывіць; зак., што.

Разм. Зрабіць крывым; скрывіць. Закрывіць вухналь.

закры́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад закрыць.

2. у знач. прым. Які мае дах, сцены; крыты. Закрыты вазок. □ Малако прывезлі ў закрытай зялёнай машыне. Пальчэўскі.

3. у знач. прым. Не для ўсіх даступны. Закрыты партыйны сход. Закрыты конкурс.

4. у знач. прым. Скрыты, не яўны; унутраны. Закрытая форма туберкулёзу.

•••

Закрытае галасаванне гл. галасаванне.

Закрытае мора гл. мора.

Закрытае пісьмо гл. пісьмо.

Закрытая навучальная ўстанова гл. установа.

Закрыты склад гл. склад.

закрыўдава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; заг. закрыўдуй; зак.

Пакрыўдзіцца. — Можа, я сяды-тады зайду да вас, — гаварыў Косцік, — вы не закрыўдуйце. Баранавых.

закрыўле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. закрыўляць — закрываць і стан паводле знач. дзеясл. закрыўляцца — закрывіцца.

2. Выгіб, скрыўленая частка чаго‑н. Закрыўленне ракі.

закрыўля́цца, ‑яецца; незак.

1. Незак. да закрывіцца.

2. Зал. да закрыўляць.

закрыўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да закрывіць.

закры́цца, ‑крыюся, ‑крыешся, ‑крыецца; зак.

1. Закрыць, пакрыць сябе чым‑н.; накрыцца, прыкрыцца. Закрыцца каўняром ад ветру. Закрыцца далонямі. □ Камень гэтакі высокі, што пад ім мог стаяць чалавек, крыху прыгнуўшыся, і мог такім парадкам закрыцца зверху і ад бомбы і ад дажджу. Чорны.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Заслацца, завалачыся, засланіцца. На світанні неба закрылася хмарамі, пасыпаліся дробныя ледзяныя крупкі. Кірэенка.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Спыніць сваю дзейнасць, існаванне (пра ўстанову, прадпрыемства і пад.). Выстаўка закрылася. □ Мясцовая фабрыка зноў была закрылася. Лынькоў. // Скончыцца (пра сход і пад.). Нарада закрылася.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Загойваючыся, сцягнуцца, зрасціся краямі (пра рану). Рана закрылася.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Скласціся, згарнуцца (пра што‑н. раскрытае, разгорнутае). Парасон закрыўся. // Заплюшчыцца. Павекі закрыліся.