Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

закасі́ць 1, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак., што і чаго.

Косячы, перайсці мяжу, скасіць частку чужой сенажаці. То закосіш чужога трохі, то заарэш, а праз гэта кожны дзень сваркі, панятыя. Галавач.

закасі́ць 2, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; зак.

Пачаць касіць.

закасне́ласць, ‑і, ж.

Уласцівасць закаснелага. Ламаліся спрадвечныя асновы вясковай закаснеласці, ішоў перамер і абрэзка зямлі. Лужанін.

закасне́лы, ‑ая, ‑ае.

Які закаснеў, зрабіўся косным; закаранелы. Пісьменнік востра высмейваў п’янства, забабоны, адсталыя людскія звычаі, закаснелыя традыцыі старога быту. Казека. // Непапраўны, непадатлівы да змен. Закаснелы гандляр.

закасне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Зрабіцца косным; страціць здольнасць развівацца, удасканальвацца. Закаснець у невуцтве.

закасо́ўванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. закасоўваць — закасаваць.

закасо́ўвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да закасоўваць.

закасо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да закасаваць.

закасцяне́ласць, ‑і, ж.

Уласцівасць закасцянелага.

закасцяне́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Акамянелы, цвёрды, як костка. — А было так: зямля — цэмент. Нарогамі не ўгрызціся ў цвёрдую, закасцянелую цаліну. Бялевіч.

2. перан. Тое, што і закаснелы. — Ні адна вёска не была такая цёмная, закасцянелая ў забабонах і прымхах, як Стычыны. Чарнышэвіч.

закасцяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. Зрабіцца цвёрдым, як костка; акамянець. Зямля закасцянела ад марозу.

2. перан. Тое, што і закаснець. — Нормы, яны, брат, харошая справа, калі не закасцянелі .. і не прыйшлі ў супярэчнасць з жыццём. Быкаў.