Verbum

двоечнік, ✂, м. (разм.).

Вучань, які часта атрымлівае двойкі.

|| ж. двоечніца, ✂.

двойчы, прысл.

Два разы.

• Д. сказаць.
• Д. тры — шэсць.

двор​¹, ✂, м.

1. Участак зямлі паміж гаспадарчымі будынкамі.

   • Выйсці з хаты на д.

2. Сялянскі дом з усімі будынкамі каля яго; асобная сялянская гаспадарка.

   • Вёска на сорак двароў.

3. Маёнтак (гіст.).

   • Панскі д.

4. Памяшканне, будынак спецыяльнага прызначэння (у калгасе, саўгасе).

   • Жывёльны д.
   • Птушыны д.

◊

• Манетны двор — дзяржаўнае прадпрыемства, дзе адбываецца чаканка манет і вырабляюцца ордэны, медалі і інш.

• На дварэ — на адкрытым паветры, не ў хаце.

• Заезны двор (дом) — у дарэвалюцыйнай Беларусі: дом пры дарозе з начлегам і месцам для коней.

• Ні кала ні двара ў каго (разм.) — няма нічога.

|| прым. дваровы, ✂.

двор​², ✂, м.

У манархічных краінах: манарх і яго прыбліжаныя.

• Царскі д.
• Быць пры двары.

дворнік, ✂, м.

1. Работнік, які падтрымлівае чысціню і парадак на двары і на вуліцы каля дома.

2. Устройства для механічнага выцірання назіральнага шкла ў машыне ад снегу, вільгаці, пылу і інш.

|| ж. дворнічыха, ✂.

|| прым. дворніцкі, ✂.

дворніцкая, ✂, ж. (уст.).

Памяшканне для дворніка.

дворня, ✂, ж., зб.

Пры прыгонным праве: хатнія слугі ў памешчыцкім доме.

• Збеглася ўся д.

дву... і двух...

Першая частка складаных слоў са знач.:

1. які складаецца з дзвюх якіх н. адзінак, змяшчае дзве аднолькавыя прыметы, напр. двудушнасць, двудушнічаць, двурушнік, двурушніцтва, двурушны, двухбортны, двухгаловы, двухгадовы, двухгалосны, двухгорбы, двухгранны, двухкапеечны, двухкрылы, двухматорны, двухмерны, двухпакаёвы, двухрогі, двухспальны, двух’ярусны;
2. які мае адносны да двух, да дзвюх, напр. двухгадзінны (поезд, г. зн. які адыходзіць у дзве гадзіны).

двуадзіны, ✂ (кніжн.).

Які складаецца з дзвюх частак, двух элементаў і ўтварае адзінства.

двудушны, ✂.

Няшчыры, крывадушны.

• Гэта быў д. чалавек.

|| наз. двудушнасць, ✂.