Verbum

халерык, ✂, м.

Тэмпераментны, неўраўнаважаны чалавек, які лёгка ўзбуджаецца пад уздзеяннем якіх-н. уражанняў.

|| прым. халерычны, ✂.

• Х. тэмперамент.

халіф, ✂, м.

Тытул вярхоўнага правіцеля мусульман у арабскіх краінах да 13 ст., а таксама тытул егіпецкага і турэцкага султанаў і асоба, якая мела гэты тытул.

|| прым. халіфскі, ✂.

халіфат, ✂, м. (гіст.).

1. Сістэма мусульманскага феадальнага кіравання, пры якой халіф спалучаў свецкую ўладу з духоўнай.

2. Феадальная дзяржава, створаная ў выніку арабскага заваявання, якую ўзначальваў халіф.

|| прым. халіфацкі, ✂.

халмагорка, ✂, ж. (разм.).

Карова халмагорскай пароды.

|| прым. халмагорскі, ✂.

халодны, ✂.

1. З нізкай або адносна нізкай тэмпературай (паветра, цела).

   • Халоднае лета.
   • Халодныя рукі.

2. Які астыў, страціў цеплыню.

   • Х. суп.
   • Халодная каша.

3. Які не ацяпляецца.

   • Халодная веранда.

4. Які дае мала цяпла, дрэнна грэе, не трымае цяпла.

   • Халодныя боты.
   • Халодныя рукавіцы.

5. Які пакутуе ад холаду (разм.).

   • Дзеці былі часта галодныя і халодныя.

6. Які ажыццяўляецца пры нізкіх тэмпературах, без награвання.

   • Халодная коўка металу.

7. перан. Звязаны з пачуццём унутранага, душэўнага холаду.

   • Х. чалавек.

8. перан. Строгі і нядобразычлівы.

   • Х. погляд.
   • Х. прыём.

9. перан. Невыразны, бляклы.

   • Халодныя фарбы.

10. халодная: Памяшканне для арыштаваных (разм. уст.).

    • Пасадзіць у халодную.

11. халоднае: Тое, што і халадзец.

◊

• Халодная вайна — варожа-агрэсіўная палітыка рэакцыйных колаў імперыялістычных дзяржаў.

• Халодная зброя — шабля, піка, штык і пад.

|| наз. халоднасць, ✂.

халоп, ✂, м.

1. У старажытнай Русі: паднявольная асоба, па становішчу блізкая да раба; у прыгоннай Расіі: прыгонны селянін, слуга.

2. перан. Пра чалавека, які рабалепствуе, падхалімнічае перад кім-н.; халуй (пагард.).

|| ж. халопка, ✂.

|| прым. халопскі, ✂.

халопнічаць, ✂; незак. (пагард.).

Дзейнічаць па-халопску, так, як халоп (у 2 знач.); рабалепстваваць.

халопства, ✂, н.

1. Стан халопа (у 1 знач.).

2. зб. Халопы.

3. перан. Паводзіны, уласцівыя халопу (у 2 знач.; пагард.).

халтура, ✂, ж. (разм.).

1. Пабочны, звыш асноўнага, звычайна лёгкі заработак.

   • Пасля работы займацца халтурай.

2. Нядобрасумленна, неахайна, без ведання справы выкананая работа, а таксама рэч, зробленая такім чынам.

халтурны, ✂ (разм.).

Які з’яўляецца халтурай (у 2 знач.), які займаецца халтурай (у 2 знач.).

• Халтурная работа.

|| наз. халтурнасць, ✂.