Verbum

чая...

Першая частка складаных слоў; «чая...» пішацца, калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, і ўжыв. са знач.:

• 1) тое, што і «чае...» (у і знач.), напр. чаявод, чаяводства, чаяводчы;
• 2) які мае адносіны да чаю (у 3 знач.), напр. чаялюб, чаяпіцце.

чаяваць, ✂; незак. (разм.).

Праводзіць час за піццём чаю, піць чай.

|| наз. чаяванне, ✂.

чаявод, ✂, м.

Спецыяліст па чаяводству.

чаяводства, ✂, н.

Развядзенне чаю, чайнага куста як галіна раслінаводства.

|| прым. чаяводчы, ✂.

чаявыя, ✂.

Грошы, якія даюць за дробныя паслугі, абслугоўванне (швейцару і інш.).

чаяпіцце, ✂, н.

Піццё чаю (звычайна працяглае).

• Ч. працягвалася цэлую гадзіну.

чвакаць, ✂; незак. (разм.).

Тое, што і чаўкаць (у 2 знач.).

|| наз. чваканне, ✂.

чвартаваць, ✂; зак. і незак.

У старажытнасці: пакараць (караць) смерцю адсячэннем рук, ног і галавы.

|| наз. чвартаванне, ✂.

чвэртка, ✂, ж.

Тое, што і чвэрць.

|| прым. чвэрткавы, ✂.

чвэрць, ✂, ж.

1. Чацвёртая частка цэлага.

   • Ч. года.

2. Адзін з чатырох перыядаў, на якія ўмоўна падзяляецца навучальны год у школе.

   • Усе вучні паспяхова закончылі першую ч.

3. Даўняя мера сыпкіх рэчываў, роўная 8 чацверыкам (каля 210 л.).

   • Дзве чвэрці аўса.

4. Даўняя мера аб’ёму вадкасці, роўная чацвёртай частцы вядра (каля 3 л.), якой карысталіся да ўвядзення метрычнай сістэмы, а таксама пасудзіна ёмістасцю ў тры літры.

5. Старая мера даўжыні, роўная чацвёртай частцы аршына, што існавала да ўвядзення метрычнай сістэмы.

6. Старая мера зямельнай плошчы, роўная О,5 дзесяціны.

7. Нота працягласцю ў адну чацвёртую частку цэлай ноты (спец.).

8. Адна з чатырох фаз Месяца; вузкі серп Месяца ў першай ці апошняй фазе (спец.).

9. Паз прамавугольнага сячэння па канту дошкі для змацавання яе з другой дошкай (спец.).

◊

• Тры чвэрці да смерці (разм. жарт.) — пра слабага, хворага чалавека, якому мала засталося жыць.

|| прым. чвэрцевы, ✂.