Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

несусветны, .

Які здзіўляе сваёй недарэчнасцю, бязглуздзіцай.

  • Несусветная хлусня.

|| наз. несусветнасць, .

несусвеціца, , ж. (разм.).

Што-н. недарэчнае, бязглуздае, незразумелае.

  • Нагаварыць несусвеціцы.

несуцешны, .

Такі, якога цяжка або немагчыма суцешыць.

  • Н. боль.

|| наз. несуцешнасць, .

несуцяшальны, .

Які не прыносіць суцяшэння; які цяжка або нельга суцешыць.

  • Несуцяшальнае гора.

|| наз. несуцяшальнасць, .

несці1, ; незак.

  1. Узяўшы ў рукі, нагрузіўшы на сябе, перамяшчаць, дастаўляць куды-н.

  2. каго-што і без дапаўнення. Імкліва рухаць, перамяшчаць сілай свайго руху.

    • Вецер нясе па небе хмары.
  3. каго-што; безас. Прымушаць каго-н. ісці куды-н.; цягнуць (разм.).

    • Куды цябе нясе?
  4. без дапаўнення. Дзьмуць, павяваць, месці.

  5. пераважна безас. Моцна пахнуць (у 1 знач.).

    • Нясе гарам.
  6. У спалуч. з некаторымі назоўнікамі абазначае стан па значэнню гэтага назоўніка.

    • Н. адказнасць.
    • Н. пакаранне.
    • Н. страты.
    • Н. вахту.
  7. перан. Гаварыць што-н. недарэчнае, бязглуздае (разм.).

  8. перан. Мець, змяшчаць у сабе; быць носьбітам чаго-н.

    • Н. радасць людзям.
  9. Быць аснашчаным чым-н.

    • Карабель нясе шэсць гармат.

|| зак. панесці, .

  • П. кару.
  • П. страты.

|| наз. нясенне, і носка, .

несці2, ; незак.

Пра птушак: класці яйкі.

|| зак. знесці, .

|| наз. нясенне, і носка, .

несціся1, ; незак.

  1. Хутка рухацца, імчацца ўперад.

    • Несліся коні.
  2. перан. Распаўсюджвацца (пра гукі, пахі, чуткі).

    • Нясуцца песні.
    • Несліся новыя чуткі.

несціся2, ; незак.

Пра птушак: класці яйкі.

|| зак. знесціся, .

несціханы, .

  1. Які не сціхае, не змаўкае доўгі час; які чуваць бесперапынна.

    • Н. гул.
  2. Які не праходзіць, не сунімаецца (пра боль і пад.).

    • Н. боль.

|| наз. несціханасць, .

нета, нескл. (спец.).

Чыстая вага тавару без тары і ўпакоўкі.