Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

нерасцілішча, , н.

Месца нерасту рыб.

нерат, , м.

Рыбалоўная снасць канічнай формы у выглядзе сеткавай камеры, нацягнутай на драўляны каркас, з кароткім конусападобным уваходам.

  • Трапіў у нерат — ні ўзад ні ўперад (прыказка; разм. жарт.) — ні туды ні сюды.

|| прым. нератны, .

нераўня, , м.; , ж., (разм.).

Пра чалавека, няроўнага з іншымі ў якіх-н. адносінах.

  • Ён ёй н.

нерашучы, .

Пазбаўлены рашучасці, цвёрдасці, поўны ваганняў.

  • Н. адказ.

|| наз. нерашучасць, .

нерв, , м.

  1. Адзін з найтанчэйшых адросткаў-валокнаў, якія ўтвараюць разгалінаваную сістэму, што звязвае мозг з іншымі органамі і тканкамі цела.

    • Зрокавы н.
  2. мн. Уся такая сістэма, якая вызначае дзейнасць арганізма, стан і паводзіны чалавека.

    • Нервы не вытрымалі.
  3. перан. Цэнтр якой-н. дзейнасці, асноўная дзейная сіла чаго-н.

    • Нёман быў нервам сяла.

  • Выматаць усе нервы (разм. неадабр.) — змучыць, давесці да знямогі.

  • Іграць на нервах (разм. неадабр.) — гнявіць, нерваваць каго-н. чым-н.

  • Трапаць нервы (разм. неадабр.) — хвалявацца, моцна нерваваць каго-н.

|| прым. нервовы, .

  • Н. цэнтр.
  • Нервовыя хваробы.
  • Нервовая сістэма.
  • Н. цік.

нервавацца, ; незак.

Быць ва ўзбуджаным, нервовым стане; хвалявацца, злавацца.

|| зак. панервавацца, .

|| наз. нерваванне, .

нерваваць, ; незак.

Даводзіць каго-н. да нервовага стану.

  • Гэта выступленне нервавала прысутных.

|| наз. нерваванне, .

нервовасць, , ж.

  1. гл. нервовы.

  2. Павышаная ўзбуджальнасць нервовай сістэмы.

нервовахворы, , м.

Чалавек, які пакутуе нервовай хваробай.

  • Клініка для нервовахворых.

|| ж. нервовахворая, .

нервовы, .

  1. гл. нерв.

  2. Лёгка ўзбуджальны, з раздражненнем нерваў.

    • Н. твар.
  3. Якога лёгка расхваляваць; неспакойны.

    • Нервовая жанчына.
  4. Неспакойны, трывожны (аб рабоце, жыцці і пад.).

    • Нервовая праца.

|| наз. нервовасць, .