Verbum

радня, ✂, ж.

1. зб. Сваякі.

   • Блізкая р.
   • Сабралася ў госці ўся р.

2. Тое, што і сваяк або сваячка (разм.).

   • Яна мне р.

радовішча, ✂, н.

Месцанараджэнне карысных выкапняў.

• Р. золата.

радок, ✂, м.

1. гл. рад​¹.

2. Частка тэксту або асобныя словы, літары, іншыя знакі, надрукаваныя ці напісаныя ў адну лінію.

   • Р. верша.
   • Чытаць паміж радкоў (перан. здагадваючыся пра скрыты сэнс напісанага).
   • Р. у р. (пра перапісанае, перакладзенае: слова ў слова).

радон, ✂, м.

Радыеактыўны хімічны элемент — газ, які выкарыстоўваецца ў тэхніцы і медыцыне.

|| прым. радонавы, ✂.

• Радонавыя ванны (з радонам).

радоўка​¹, ✂, ж.

Агульная назва некалькіх відаў шапкавых грыбоў сямейства радоўкавых.

• Шэрая р.

радоўка​², ✂, ж.

Чыя-н. чарга рабіць што-н. (разм.).

• Настала р. пасвіць кароў.

радужны, ✂:

• радужная абалонка (спец.) — пярэдняя частка сасудзістай абалонкі вочнага яблыка, якая размешчана наперадзе хрусталіка і вызначае сабой колер вачэй.

радца, ✂, м.

1. Той, хто раіць, дае параду (у 1 знач.), дарадца, дарадчык.

2. Выбарны член ад багатых гарадскіх вярхоў у раду (магістрат) у Беларусі ў 14—18 стст. (уст.).

радчэць, ✂; незак.

Тое, што і радзець.

• Радчэў туман.

|| зак. парадчэць, ✂.

рады, ✂.

1. Які перажывае пачуццё радасці, задавальнення.

   • Радая маці гаварыла безупынку.
   • Я вельмі р. гэтай сустрэчы.

2. у знач. вык. (звычайна кар. ф.), каму-чаму, з дадан. сказам і без дапаўнення. Пра пачуццё радасці, задавальнення, якое перажывае хто-н.

   • Мы надта рады такому госцю.
   • Я рад, што ты ўдала з’ездзіў.

3. у знач. вык., з інф. Пра жаданне, гатоўнасць зрабіць што-н.

   • Я рад бы вам дапамагчы, ды не маю цяпер вольнага часу.

◊

• І не рад (рады); (і) сам не рад (рады) (разм.) — пра чый-н. жаль, шкадаванне з прычыны таго, што адбылося пры яго ўдзеле.

• Я і не рада (і сама не рада), што звярнулася да той злюкі.

◊

• Рад (ці) не рад (разм.) — паняволі, хочаш не хочаш.

  • Рад ці не рад, а ехаць туды прыйдзецца.