Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Кліб ’каб, бадай’ (Яўс.). Да калі 6. Гл. калі.

Клі́ба ’скручаны прут для звязвання плытоў’ (Касп., З нар. сл., Нар. сл.). Лаўчутэ (Балтизмы, 115) выводзіць беларускія лексемы з балтыйскай крыніцы, прыводзячы такія паралелі, як літ. klibikis ’прыстасаванне ў выглядзе шаста для замыкання дзвярэй’, лат. klibiĄis ’тс’. Прыведзеныя балтыйскія формы маюць вытворны характар (параўнальна з беларускімі), але адсутнасць славянскіх адпаведнікаў і немагчымасць этымалагізацыі на беларускай моўнай глебе сведчаць аб тым, што бел. кліба магло ўзнікнуць пад уплывам усходнебалтыйскага дыялекту.

Кліба́н ’прыходскі каталіцкі свяшчэннік’ (Нас.). Гл. кле‑ банія.

Клі́біна ’прывязь са скручаных дубцоў для звязвання бярвенняў у плыты’ (Касп., Нар. сл., Нік. Очерки). Гл. кліба.

Клі́б’я ’вяроўкі з сухога галля’ (Зав.). Гл. кліба, клібіна.

Кліве́ц ’малаток’ (Тарнацкі, Studia), ’молат для кляпання касы’ (Нік. Очерки). Гл. клявец.

Клі́віна ’тое, што і вітка’ (З нар. сл.). Да калівіна. Гл. калівах. Словаўтварэнне ўказвае на зборнасць (Сцяцко, Афікс. наз., 107). Улічваючы, што каліва можа азначаць ’асобна ўзятую сцябліну, саломіну’, вытворнае на ‑іна — ’скрутак, пучок’, чаму семантычна адпавядае клівіна. Некаторая няпэўнасць гэтай версіі заключаецца ў тым, што разгледжаная мадэль адпавядае адпрыметнікавым вытворным, а ў даным выпадку мы маем справу з лексемай, утворанай ад назоўніка.

Кліву́н ’кулік’ (Мат. Гом.). Да *клі. гун (< *клікун). Да клікаць (гл.). Параўн. клыгун (гл.).

Клігуніха ’жанчына, якая ўсё стогне’ (Жд. 3). Да клікуш- хау якое ў сваю чаргу ад клікун. Параўн. рус. кликун ’нервовахворы чалавек’, кликунья ’клікуша’.

Кліе́нт ’той, хто карыстаецца паслугамі каго-небудзь’ (ТСБМ). Запазычана праз рускую мову з ням. Klient (Шанскі, 2, 8, 155).