Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Ке́рапла ’нязграбны чалавек’ (Непакупны). З літ. keripla ’бясформеннае стварэнне’.

Керасі́на ’газа’ (Сцяшк.). Запазычанне праз рус. або польск. з ням. Cerosin. Шанскі, 2, 8, 122.

Керасі́ніца ’газніца, частка лямпы, у якую наліваецца газа’ (Бяльк.). Гл. керасіна.

Керасі́нка ’лямпа (керасінавая)’ (Мат. Гом.). Да керасіна (гл.).

Ке́рат ’конны прывад малатарні’ (Сл. паўн.-зах.). З польск. kierat ’тс’ < ням. Kehrrat ’тс’ (гл. перад).

Ке́рзавы ’юхтовы’ (Сл. паўн.-зах.). Гл. кірза.

Ке́рзаць ’плесці (лапці, каробку), не надта ўмеючы’ (Янк. III, Гарэц., Нар. словатв.), ’вязаць, блытаць’ (Сл. паўн.-зах.). Запазычанне з балт., параўн. літ. ker̃zinti, kerzénti ’марудна рухацца’ (Грынавецкене і інш., LKK, 16, 1975, 183–184; Лаўчутэ, Балтизмы, 67). Трэба адзначыць, што літоўскія прыклады семантычна вельмі далёкія. Больш рэальна ў якасці першакрыніцы слова з невядомага субстратнага ўсходнебалтыйскага дыялекту. Магчыма, тут атрымалася кантамінацыя з іншымі назвамі пляцення лапцяў. Параўн. абарсаць, варсаць, бэрсаць.

Ке́ркацца ’марудзіць’ (Др.-Падб.). Магчыма, да керпаць (гл.).

Ке́ркаць ’цяжка дыхаць’ (Сцяшк. Сл.), ’гагатаць’ (Сл. паўн.-зах.). Гукапераймальнае, відаць, балт. паходжання. Параўн. літ. kerkti ’кракаць’ (там жа, 458).

Керма́ш ’кірмаш, шум, гоман, неспакой’ (Нас., Фед., Сцяшк.), ’свята’ (Жыв. сл.). Гл. кірмаш.