Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Кні́гі ’аддзел страўніка буйной рагатай жывёлы’ (З нар. сл., Нар. сл., Нар. словатв.), ’страўнік і кішкі жывёлы, прыхаваныя для ежы’ (Шн., Нік. Очерки, Малчанава, Мат. культ.). Укр. книги, рус. книга ’тс’, балг. книга, серб.-харв. кнуйге, славен. knjiga,⇉польск. księgi, чэш. kniha, славац. kniha, в.-луж. knihi ’тс’. Гэтыя формы дазваляюць рэканструяваць прасл. kbnigy (формы мн. л.), што сведчыць аб старажытнасці семантычнага пераносу з kwiga, k^bnigy ў значэнні ’кніга’ (гл. Слаўскі, 3, 274; ЕСУМ, 2, 473).

Кнігікуўка ’кнігаўка’ (Нар. сл.). Утворана ад дзеяслова кнігікаць (кнігай‑ікаць) (SP, 1, 50).

Кні́жка1 ’маленькая кніга’ (ТСБМ, Шат., Сл. паўн.-зах., Бяльк.). Гл. кніга.

Кні́жка2 ’аддзел страўніка жвачных жывёл’ (ТСБМ). Гл. кнігі.

Кні́жнік ’кніжная паліца’ (Сцяшк. Сл.). Гл. кніга1.

Кні́жніца ’бібліятэка’ (Др.-Падб., Гарэц.). Гл. кніга1.

Кні́жыць ’капрызіць, плакаць, вішчаць’ (Сл. паўн.-зах.). Да кніга2 (гл.) або пад уплывам балтыйскіх форм (літ. knigždė́ti ’тс’) (Сл. паўн.-зах., 490–491).

Кніжэ́ць ’кішэць’ (Сл. паўн.-зах.). Балтызм. Да літ. knibždėti ’тс’. Гл. Фрэнкель, 278.

Кнізе́ць ’тс’ (Сл. паўн.-зах.). Гл. кніжэць.

Кні́каць ’кланяцца прысядаючы’ (Нас.). Рабіць кніксен з ням. knicksen ’тс’.

Кні́паць ’вязаць’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. knypołi ’крапатліва працаваць, калупацца’ (там жа, 2, 491). Параўн. Лаўчутэ, Балтизмы, 68.