укла́д 1, ‑у, Д ‑дзе, м.
1. Устаноўлены або ўсталяваны парадак, спосаб жыцця, побыту і пад. Новы ўклад жыцця. Дамашні ўклад. □ Уладзівасток па свайму рэльефу, па каларыту, па ўкладу, па духу жыцця вельмі нагадвае Севастопаль. Грахоўскі.
2. Асноўная форма, тып гаспадаркі пэўнага грамадска-эканамічнага ладу. Дробнатаварны ўклад.
•••
Сацыялістычны ўклад жыцця — сукупнасць асноўных рыс жыццядзейнасці працоўных сацыялістычнай грамадства: учынкаў і дзеянняў людзей у сферах працы, быту, адпачынку, сям’і і пад.
укла́д 2, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Грашовая сума, каштоўнасці, пакладзеныя ў ашчадную касу або банк для захавання. Тэрміновы ўклад. Бестэрміновы ўклад.
2. перан. Што‑н. новае, вельмі важнае, унесенае ў навуку, літаратуру, грамадскую справу і пад. У XVII стагоддзі выхадцамі з Беларусі быў зроблен значны ўклад у скарбніцу матэрыяльнай і духоўнай культуры братняга рускага народа. «Звязда». // Наогул што‑н., унесенае ў агульную справу. Працоўны ўклад. □ — Ну, як? — урачыста выгукнуў [Журавенка], ловячы ў паветры ладнага акуня, што трапятаўся на кручку. — Во! Ёсць і мой уклад у юшку. Савіцкі.
уклада́льнік, ‑а, м.
Той, хто займаецца ўкладаннем 2 чаго‑н. Укладальнік слоўніка. Укладальнік зборніка вершаў паэта. Укладальнік хрэстаматыі.
уклада́льніцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да укладальніка. Пасля ўкладальніцкай пачынаецца рэдактарская работа.
уклада́нне 1, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. укладаць 1 — укласці 1 (у 1–6 знач.).
2. Тое, што ўкладзена, змешчана ўнутр. Бандэроль з укладаннем.
3. Грашовая сума, укладзеная ў якую‑н. справу, якое‑н. прадпрыемства. Велізарныя ўкладанні іншаземнага капіталу ў рускую прамысловасць і вялікі рост дзяржаўнага доўгу іншаземнай буржуазіі ставілі царскую Расію ў залежнае становішча. «Полымя».
•••
Капітальныя ўкладанні — сродкі, якія дзяржава прызначае на капітальнае будаўніцтва.
уклада́нне 2, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. укладаць 2 — укласці 2.
2. Разм. Сачыненне. Укладанне [Веранікі] па рускай літаратуры зачытвалі перад усім класам. Навуменка. З кіпы сшыткаў [Мар’я Іванаўна] выцягнула Нінін сшытак і зачытала ўрыўкі з яе ўкладання. Сапрыка.
уклада́цца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да укласціся, улажыцца.
2. Зал. да укладаць 1.
уклада́цца 2, ‑аецца; незак.
Зал. да укладаць 2.
уклада́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да укласці 1 (у 1–6 знач.).
уклада́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да укласці 2.
укла́дачны, ‑ая, ‑ае.
Які прызначаны, служыць для ўкладкі (у 1 знач.). Укладачная машына.
укла́дванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. укладваць — укласці 1.
укла́двацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да укласціся, улажыцца.
2. Зал. да укладваць.