дзярка́ты, ‑ая, ‑ае.
Рэзкі, надрыўны, з хрыпатой (пра гукі, голас і пад.). Панурыя, змораныя, мокрыя да пены каровы рыкалі на ўвесь лес. Доўга вісела дзяркатае, сухое рэха. Пташнікаў. Раз-пораз з недалёкай таварнай станцыі даносіліся дзяркатыя гудкі паравозаў. Скрыган.
дзярка́ч 1, дзеркача, м.
Стары венік без лісця; галень. Косцік і Тома так выскраблі дзеркачамі двор і вуліцу, што было хоць каціся. Васілевіч. [Якаў] стаяў каля парога і дзеркачом абмятаў з ботаў снег. Чарнышэвіч.
дзярка́ч 2, дзеркача, м.
Тое, што і драч. Было маўкліва вакол, толькі часам дзяркач на сенажаці, быццам пілкай, пераразаў паветра. Броўка. Здавалася, што ўсё жывое перамясцілася туды, на балота: там было шумна — крычалі дзеркачы, ржалі коні. Шамякін.
дзярні́на, ‑ы, ж.
Тое, што і дзёран. З цяжкасцю прарваў .. [Андрэй] дзярніну гэтай тупой прыладай і пачаў капаць. Пестрак.
дзярні́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Тое, што і гарыца.
дзярні́сты, ‑ая, ‑ае.
Густа прарослы карэннем травяністых раслін; задзірванелы. Дзярністая глеба.
дзярно́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да дзёрну, з’яўляецца дзёрнам. Незабыўныя мясціны: Лес, і лес, і лес. Як мядзведзь, на шчыт дзярновы Шэры мох узлез. Танк.
дзяру́га, ‑і, ДМ ‑рузе, ж.
1. Тоўстая грубая тканіна. Ткаць дзяругу. □ Ты вострым плугам рэзаў дзірваны, Насіў з дзяругі Шытыя штаны. Куляшоў.
2. Посцілка з такой тканіны. Вокны завешаны дзяругамі. Навуменка. [Жанчыны] улажылі Рыгораў куфэрак на воз і пакрылі яго дзяругаю. Гартны. // Пра ўсякую адзежыну з такой тканіны. — Чаму ты адзяеш гэту дзяругу? Адзявай з гальштукам. Гурскі.
дзяру́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Памянш. да дзяруга; тое, што і дзяруга (у 2 знач.). Ліда ляжала на пасцелі, уткнуўшыся тварам у падушку і прыкрыўшыся да пояса лёгкаю дзяружкаю. Колас. Вулічнае акно было ўжо завешана дзяружкай. Вітка.
дзяру́жны, ‑ая, ‑ае.
Зроблены з дзяругі (у 1 знач.). Дзяружны мяшок. □ Прачыняюцца ў сенцах дзверы, і на двор выходзіць у зрэбнай сарочцы і дзяружных штанах барадаты чалавек. Мурашка.
дзя́сенны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да дзясны, дзяснаў.