Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

гру́шавы і ігру́шавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да грушы (у 1 знач.). Грушавы пень. Ігрушавы сад.

2. Прыгатаваны з груш (у 2 знач.). Грушавы напітак. Ігрушавая эсенцыя.

грушападо́бны і ігрушападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае выгляд, форму грушы (у 2 знач.). Грушападобная электрычная лямпачка.

грушо́ўка, ‑і, ДМ ‑шоўцы, ж.

1. Сорт ранняй яблыні з салодкімі пладамі.

2. Плод гэтай яблыні.

3. Грушавая наліўка.

гру́шына і ігру́шына, ‑ы, ж.

Асобнае грушавае дрэва. Ігрушына ў квецені. □ А сёння грушына без хутара Стаіць бабылкай на мяжы. Барадулін.

грыб, ‑а; мн. грыбы, ‑оў; м.

1. Ніжэйшая бесхларафільная расліна ў выглядзе шапачкі на ножцы. Збіраць грыбы. Марынаваць грыбы. Ядомы грыб. Ядавіты грыб. □ Я люблю хадзіць між хвой, Цешыцца грыбамі. Свірка. На кожным кроку на вочы трапляюць грыбы баравікі, маслякі, бабкі. В. Вольскі. // Цвёрдая нарасць на дрэве; губа, чага. Бярозавы грыб. // перан. Пра тое, што мае форму грыба. Атамны грыб.

2. Ніжэйшы бесхларафільны раслінны мікраарганізм, які выклікае браджэнне, гніенне. Плесневыя грыбы-пеніцылы ідуць на выраб антыбіётыкаў.

3. (звычайна ў спалучэнні са словам «стары»). Разм. пагард. Пра старога чалавека. — Дык навошта я ім там, стары грыб, цяпер спатрэбіўся. Васілевіч.

4. звычайна мн. (грыбы́, ‑оў). Разм. пагард. Губы. Развесіў грыбы.

•••

Воўчыя грыбы — агульная назва неядомых грыбоў.

Паразітныя грыбы — грыбы, якія ў якасці крыніцы жыўлення выкарыстоўваюць жывыя тканкі розных арганізмаў.

Чайны грыб — слізістая плеўка, якая ўтвараецца з мікраарганізмаў і расце на паверхні салодкага чайнага раствору.

Расці як грыбы пасля дажджу гл. расці.

Як грыбоў пасля дажджу — многа каго‑, чаго‑н.

грыбава́р, ‑а, м.

Спецыяліст па перапрацоўцы грыбоў, які працуе ў грыбаварні.

грыбава́рны, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для варкі грыбоў. Грыбаварны пункт.

грыбава́рня, ‑і, ж.

Сезоннае прадпрыемства, якое займаецца перапрацоўкай грыбоў. З пачатку сезона грыбаварні перапрацавалі звыш 40 тон грыбоў. «Звязда».

грыбае́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Жук, які харчуецца грыбамі.

грыбападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае форму грыба.