Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

тэрарызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.

Застрашыць (страшыць) тэрорам, расправай, забойствам. Белагвардзейскія банды тэрарызавалі людзей. «ЛіМ». Немцы моцна тэрарызавалі жыхароў, баючыся іх сувязей з партызанскімі раёнамі. Хадкевіч. [Левановіч:] Тут, праводзячы сваю подлую работу, вы [Гарлахвацкі] ашальмавалі прафесара Чарнавуса, тэрарызавалі таварыша Тулягу. Крапіва.

тэрары́зм, ‑у, м.

Палітыка і тактыка тэрору.

тэра́рый, ‑я і тэра́рыум, ‑а, м.

Памяшканне для ўтрымання земнаводных і паўзуноў.

[Ад лац. terra — зямля.]

тэрары́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Прыхільнік і ўдзельнік актаў індывідуальнага тэрору. — Як жа адпачывалі? — запытаўся Стась. — Дзякую. Адпачываў, можна сказаць, не горш за губернатара: губернатар дрыжыць за сваё жыццё, ён баіцца тэрарыстаў. А мне чаго баяцца? Колас.

тэрары́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да тэрарыст.

тэрарысты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да тэрору, тэрарыста. Тэрарыстычны акт. Тэрарыстычная дзейнасць. Тэрарыстычныя метады барацьбы.

тэрары́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да тэрарыста, уласцівы яму. Тэрарысцкая група. □ Зінаіда Жучэнка — надзвычай давераная фігура ў тэрарысцкім асяроддзі. Мехаў.

тэра́рыум,

гл. тэрарый.

тэра́са, ‑ы, ж.

1. Гарызантальная або некалькі нахіленая пляцоўка, якая ўтварае ўступ, часам зробленая штучна (для пракладкі дарог, стварэння архітэктурнага ансамбля і пад.). Там, дзе выразна выступае высокая пясчаная рачная тэраса, пралягае паласа сасновых бароў. Гавеман.

2. звычайна мн. (тэра́сы, ‑рас). Спец. Гарызантальныя або некалькі нахіленыя ўступы паверхні зямлі (на схілах гор, рачных далін і на ўзбярэжжы азёр і мораў), размешчаныя адзін над адным. [Балотаўтварэнне] шырока распаўсюдзілася на згладжаныя бяссточныя водападзелы і надпоймавыя тэрасы. «Беларусь». Дрэмле Ялта, па крутых тэрасах Льецца вішань белы вадаспад. Танк. Рачныя даліны ў нізінах даволі шырокія і маюць тэрасы. Прырода Беларусі.

3. у знач. прысл. тэра́самі. У выглядзе ўступаў, прыступкаў, размешчаных адзін над адным. Насупраць бальніцы, на схіле ўзгорка, быў разбіты малады парк, што тэрасамі спускаўся да Першамайскай вуліцы. Карпаў. У сярэдзіне гары тэрасамі — адзін над другім — павінны былі прайсці тры тунелі. Даніленка.

4. Летняя прыбудова да дома ў выглядзе пляцоўкі са страхой на слупах. З тэрасы кафэ, куды мы падняліся па прыступках, адкрываецца цудоўны від па Карфагенскі заліў. В. Вольскі. Спіны ў хлопцаў блішчаць, і .. [Антон] вядзе сваіх сыноў за рукі да хаты, і ўзыходзіць на тэрасу, дзе ўжо накрыты стол, і на стале іх чакае сняданак, і Тося разлівае па кеартах малако... Савіцкі.

[Фр. terrasse.]

тэрасава́нне, ‑я, н.

Спец. Штучнае змяненне натуральных схілаў гор, узгоркаў, далін рэк і азёр для лепшага выкарыстання іх пад сельскагаспадарчыя і лясныя культуры.