Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

крываду́шнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Рабіць, паступаць прытворна, няшчыра; праяўляць у сваіх паводзінах крывадушша. [Генрых] разумеў усё, і яго чыстая дзіцячая душа не магла крывадушнічаць. Ракітны.

крываду́шны, ‑ая, ‑ае.

Поўны крывадушша; няшчыры, двудушны. Крывадушны чалавек. // Уласцівы крывадушніку; няшчыры, прытворны. Фальшывая, крывадушная дабрата кулака-святошы надае вобразу Кузьмы пэўную глыбіню і аб’ёмнасць. Бярозкін.

крываду́шша, ‑а, н.

Неадпаведнасць слоў, учынкаў шчырым пачуццям, перакананням; двудушнасць, няшчырасць. У жыцці не месца крывадушшу, Як ліхой у кветніку траве! Непачаловіч.

крыважэ́рнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць крыважэрнага; жорсткасць, лютасць.

крыважэ́рны, ‑ая, ‑ае.

Які жывіцца чужой кроўю, мясам (пра звера). — Няма звера страшнейшага за тыгра, — крыкнуў Тарыел.. — Ён самы крыважэрны звер на свеце. Самуйлёнак. // перан. Схільны да забойстваў; жорсткі, люты. Няўжо мірны чалавек, якога пагрозамі прымусілі ўстрымацца ад подпісу, адразу ж зробіцца крыважэрным прыхільнікам вайны? Маўр.

крывала́пы, ‑ая, ‑ае.

З крывымі лапамі, нагамі. Крывалапы сабака. □ Сухарэўскі падышоў да яго, шырока расставіўшы крывалапыя ногі, спыніўся. Асіпенка. // З крывымі лапамі, галінамі. Крывалапыя сукі Цягнуцца да вокан. Гілевіч.

крываліне́йнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць крывалінейнага.

крываліне́йны, ‑ая, ‑ае.

Які ўтвараецца крывымі лініямі. Крывалінейная паверхня. // Які ўтварае крывую лінію. Крывалінейны рух.

крывано́гі, ‑ая, ‑ае.

1. З крывымі нагамі. Гунава.. у цьмяным святле пазнаў прысадзісты, крываногі сілуэт свайго ад’ютанта. Самуйлёнак. // Такі, у якога адна нага карацейшая або балючая; кульгавы. Крываногі сабака.

2. З пакрыўленымі ножкамі (пра рэчы). Крываногі стол. □ — Вам .. з гэтым крываногім апаратам, — паказаў ён на тэадаліт, — лягчэй, і вы надта так не ганіцеся за намі. Пташнікаў.

крывано́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.

Разм. Пра чалавека або жывёліну з крывымі ці балючымі нагамі.