Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

уплята́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да уплесціся (у 1 знач.).

2. Зал. да уплятаць.

уплята́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да уплесці.

•••

Уплятаць за абедзве шчакі — есці з вялікім апетытам, прагна.

упо́бачкі, прысл.

Абл. Побач. Ззаду за падводамі на поле ішлі Міхал з Грасыльдай, ішлі ўпобачкі, плячо ў плячо, гаманілі моцна — на ўвесь Земфонд — і размахвалі, размахвалі рукамі. Пташнікаў.

упо́дбег, прысл.

Абл. Подбегам. Марцін збочыў з поля на шлях, кульгаючы, уподбег дагнаў калёсы і сеў. Мележ. Звычайная рабочая хада ў Яраша такая, што побач з ім трэба ісці ўподбег, каб не адстаць. Шамякін.

упо́дбежкі, прысл.

Абл. Подбегам. Убачыўшы Тэклю, .. [Алёшка] ўподбежкі кінуўся да калодзежа з усмешкай бесклапотнага і вясёлага хлапца. Краўчанка. Дзяўчына завярнула назад і ўподбежкі стала ўцякаць ад Рыгора. Гартны.

упо́дбежку, прысл.

Абл. Подбегам. За.. [Гнібам] тупае ўподбежку Ярыга. Лынькоў. Небяспечныя месцы стараліся прайсці як не ўподбежку. Місько.

упо́ены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад упаіць.

упо́йвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да упойваць.

упо́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да упаіць.

упо́кат, прысл.

Разм. Адзін пры адным, у беспарадку, як папала (ляжаць, спаць і пад.). Хлопцы спалі на нарах у кутку ўпокат і трымаліся адной сям’ёй у працы і ў барачным жыцці. Пестрак. Ляжаць упокат зваленыя сосны, Галлё і друз паскіданы ў лаўжы. Панчанка.