Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

гіпафі́з і гіпо́фіз, ‑а, м.

Залоза ўнутранай сакрэцыі, якая знаходзіцца на ніжняй паверхні галаўнога мозга і робіць уплыў на рост і развіццё арганізма.

[Грэч. hypóphysis — адростак.]

гіпо́фіз, ‑а, м.

Спец. Залоза ўнутранай сакрэцыі ў пазваночных жывёл і чалавека, размешчаная пад галаўным мозгам, якая ўплывае на рост і развіццё арганізма.

[Ад грэч. hypóphysis — адростак.]

гіпер...

Прыстаўка, якая паказвае на перавышэнне чаго‑н. у параўнанні з нормай, напрыклад: гіпертанія; проціл. гіпа...

[Грэч. hypér — над, звыш.]

гіпе́рбала 1, ‑ы, ж.

Мастацкі прыём перабольшання для ўзмацнення выразнасці выказвання. З мэтай падаць сваім апавяданнях, гумарыстычную афарбоўку Якуб Колас, апрача параўнанняў, ужывае і другія стылістычныя спосабы — эпітэты, метафары, гіпербалы, якія нясуць у сабе пэўную долю гумару. «Полымя». У пісьмовай літаратуры гіпербала .. ужываецца як сродак вобразнага адлюстравання рэчаіснасці. А. Макарэвіч. // Усякае перабольшанне.

[Ад грэч. hyperbolē — перабольшанне.]

гіпе́рбала 2, ‑ы, ж.

У матэматыцы — крывая лінія з ліку канічных сячэнняў.

[Ад грэч. hyperballō — праходжу праз што‑н.]

гіпербалізава́цца, ‑зуецца; незак.

Зал. да гіпербалізаваць.

гіпербалізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Выкарыстаць (выкарыстоўваць) гіпербалу як мастацкі прыём. Гіпербалізаваць камічнае. // Увогуле перабольшыць (перабольшваць). Гіпербалізаваць дасягненні.

гіпербаліза́цыя, ‑і, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. гіпербалізаваць; перабольшанне.

гіпербалі́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць гіпербалічнага ​1; празмернасць. Гіпербалічнасць ацэнкі.

гіпербалі́чны 1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гіпербалы ​1, багаты гіпербаламі. Гіпербалічнае параўнанне. Гіпербалічны стыль. // Перабольшаны. Гіпербалічная пахвала.

гіпербалі́чны 2, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гіпербалы ​2. Гіпербалічнае сячэнне.

гіпербало́ід, ‑а, М ‑дзе, м.

Паверхня, якая ўтвараецца вярчэннем гіпербалы ​2.

гіпертані́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гіпертаніі (у 1 знач.).

•••

Гіпертанічная хвароба гл. хвароба.