Verbum

хале́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да халеры (у 1 знач.). Халерны вібрыён. Халерная эпідэмія. // Які бывае пры халеры, выкліканы халерай. Халерны панос. // Звязаны з эпідэміяй халеры. Халерны год.

2. Які захварэў на халеру. Халерны хворы. / у знач. наз. хале́рны, ‑ага, м.; хале́рная, ‑ай, ж. Барак для халерных. // Прызначаны для хворых на халеру. Халерная бальніца.

3. Разм. груб. Вельмі дрэнны, непрыемны. [Павал:] — Я на цябе жаднае крыўды не маю. [Тамаш:] — Ну дык чаго ты звягаеш.. Што гэта за народ халерны. Чорны.

хале́рык, ‑а, м.

Тэмпераментны, неўраўнаважаны чалавек, які лёгка ўзбуджаецца пад уздзеяннем якіх‑н. уражанняў.

[Ад грэч. cholē — жоўць.]

халеры́на, ‑ы, ж.

Уст. Захворванне страўніка, якое сваімі сімптомамі нагадвае халеру, але менш небяспечнае.

халеры́чны, ‑ая, ‑ае.

Уласцівы халерыку. Халерычны тэмперамент.

халестэры́н, ‑у, м.

Арганічнае тлушчападобнае рэчыва, якое знаходзіцца ў нервовай і тлушчавай тканках, печані і інш., а таксама ў прадуктах харчавання і адыгрывае важную ролю ў жыццядзейнасці арганізма.

[Ад грэч. cholē — жоўць.]

халестэры́навы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да халестэрыну.

халецысты́т, ‑у, М ‑тыце, м.

Запаленне жоўцевага пузыра.

[Грэч. cholē — жоўць і kustis — пузыр.]

халі́ф, ‑а, м.

Гіст. Тытул вярхоўнага духоўнага і свецкага правіцеля мусульман, які меў уладу ў шэрагу краін мусульманскага Усходу. // Асоба, якая мела гэты тытул.

•••

Халіф на час — тое, што і каліф на час (гл. каліф).

[Араб.]

халіфа́т, ‑а, М ‑фаце, м.

Гіст.

1. Сістэма мусульманскага феадальнага кіравання, пры якой халіф спалучаў свецкую ўладу з духоўнай.

2. Феадальная дзяржава, створаная ў выніку арабскага заваявання, якую ўзначальваў халіф. Арабскі халіфат.

халіфа́цкі, ‑ая, ‑ае.

Гіст. Які мае адносіны да халіфата.