хала́тнасць, ‑і, ж.
Нядобрасумленныя, нядбайныя адносіны да сваіх абавязкаў. Прараб Нядаўні абвінавачваецца ў халатнасці, парушэнні правы тэхнікі бяспекі, у выніку чаго загінуў чалавек. Дадзіёмаў.
хала́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да халата; прызначаны на халат. Халатная махровая тканіна.
2. Нядобрасумленны, нядбайны. Халатныя адносіны да справы.
халва́, ‑ы, ж.
Салодкі кандытарскі выраб у выглядзе цвёрдай масы з расцёртага сланечніку, арэхаў і пад. Арахісавая халва. Сланечнікавая халва. □ Янка палез у будан і вынес адтуль два паржавелыя селядцы, пачак пячэння і кавалачак халвы на прамасленым шматку паперы. Чыгрынаў.
[Араб.]
халво́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да халвы, служыць для вырабу халвы. Халвовы цэх.
халдзе́і, ‑яў; адз. халдзей, ‑я, м.; халдзейка, ‑і, ДМ ‑дзейцы; мн. халдзейкі, ‑дзеек; ж.
Семіцкае племя, якое ў 2‑м тысячагоддзі да н. э. жыло на ўзбярэжжы Персідскага заліва і ўтварыла Новававілонскую дзяржаву.
халдзе́йскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да халдзеяў, які належыць, уласцівы ім. Халдзейская дзяржава.
ха́лепа, ‑ы, ж.
Разм. Надвор’е са снегам і дажджом; мокры снег. Мінула восеньская халепа, падшэрхла, пабралася ў груды гразь. Місько. Халепа страшная была, секла, ды яшчэ з ветрам. Дубоўка. [Старая:] — Ды і дарогу пазамятала. Такая ж ноччу халепа была, не дай божа... Кандрусевіч.
хале́ра, ‑ы, ж.
1. Вострая інфекцыйная кішэчная хвароба, якая суправаджаецца рвотай, паносам. // Эпідэмія гэтай хваробы. У вёску ўвалілася халера.
2. Разм. груб. Ужываецца як лаянкавае слова. [Рыгор:] Шпіёна ловім. Мы стаім на сваім месцы, а ён не ідзе, халера. Чорны. [Клаўдзя:] — Прызнаюся, таіла тады думачку ў сабе, што Павел ужо мой будзе, а ён... да цябе [Дуняхі], халеры, прысох. Ракітны.
•••
Адна халера — тое самае, усё роўна.
Да халеры — вельмі многа.
Халера яго (цябе, яе, вас, іх) ведае — тое, што і бог яго (цябе, яе, вас, іх) ведае (гл. бог).
[Лац. choléra.]