Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

раскідны, .

  1. Такі, які можна раскінуць, раскласці; раскладны.

    • Раскідное крэсла.
  2. Прызначаны для раскідання чаго-н. (спец.).

    • Раскідная сеялка.
  3. Які робіцца шляхам раскідання, рассейвання.

    • Раскідное ўнясенне ўгнаенняў.

раскілзаць, ; зак.

Вызваліць ад укладзеных у рот цугляў.

  • Р. каня.

|| незак. раскілзваць, .

раскінуць, ; зак.

  1. Шырока развесці, распасцерці ў розныя бакі.

    • Р. рукі.
  2. Разаслаць, разгарнуць на паверхні што-н.

    • Р. дыван на падлозе.
  3. Знайшоўшы месца, паставіць, размясціць што-н.

    • Р. палаткі.
  4. Разварушыць, разгарнуць.

    • Р. сена.

раскіпецца, ; зак.

  1. Пачаць моцна кіпець.

    • Вада раскіпелася.
  2. перан. Моцна разгарачыцца, разгневацца (разм.).

    • Ён можа хутка р.

раскірака, , м.; , ж., (разм.).

Пра чалавека з няўклюдна расстаўленымі нагамі або наогул пра што-н. няўклюднае, растапыранае.

  • Не стол, а р.

раскірачыць, ; зак. (разм.).

Шырока расставіць (ногі).

|| незак. раскірачваць, .

раскіслы, .

  1. Які раскіс, ператварыўся ў вязкае месіва.

    • Раскіслая гліна.
  2. перан. Расслаблены, разамлелы, які страціў волю, здольнасць дзейнічаць.

    • Р. твар.

|| наз. раскісласць, .

раскіснуць, ; зак.

  1. Пад дзеяннем вільгаці, вады ператварыцца ў вязкае месіва, размокнуць, разбухнуць.

    • Зямля раскісла.
    • Боты раскіслі.
  2. перан. Расслабіцца, разамлець (ад гарачыні, выпіўкі і пад.).

    • Р. на сонцы.
    • Выпіў шклянку і раскіс.
  3. перан. Паддацца залішняй чуллівасці.

    • Р. ад віншаванняў.

|| незак. раскісаць, .

расклад, , м.

  1. гл. раскласці.

  2. Графік, у якім указваецца час, месца, паслядоўнасць правядзення чаго-н.

    • Р. на тыдзень.
    • Вывесіць р. заняткаў.

  • Штатны расклад — дакумент, які вызначае склад работнікаў якой-н. установы, прадпрыемства з указаннем іх пасад і акладаў.

раскладны, .

Такі, які можна разлажыць, рассунуць, разагнуць у месцах згібу.

  • Р. ложак.