Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

дэкларацыя, , ж.

  1. Афіцыйная або ўрачыстая праграмная заява (кніжн.).

    • Урадавая д.
    • Д. аб дзяржаўным суверэнітэце.
  2. Назва некаторых афіцыйных дакументаў з паведамленнем якіх-н. патрэбных звестак.

    • Гандлёвая д.
    • Таможная д.

|| прым. дэкларацыйны, .

дэкласаваны, .

Які страціў усякую сувязь са сваім класам, не прымае ніякага ўдзелу ў грамадскай вытворчасці; які маральна апусціўся і разбэсціўся.

  • Дэкласаваныя элементы.

|| наз. дэкласаванасць, .

дэкласавацца, ; зак. і незак.

Стаць (станавіцца) дэкласаваным.

дэкор, , м. (спец.).

Сукупнасць, сістэма ўпрыгожанняў збудавання або вырабу.

  • Д. фасада збудавання.
  • Д. вазы.

дэкорум, , м. (кніжн.).

Знешняя, паказная прыстойнасць; тое, што адпавядае такой прыстойнасці.

  • Захаваць д.

дэкрэт, , м.

  1. Пастанова вярхоўнай улады.

    • Д. аб міры.
    • Д. аб зямлі.
  2. У некаторых словазлучэннях: тое ж, што і дэкрэтны водпуск (разм.).

    • Пайсці ў д.
    • Знаходзіцца ў дэкрэце.

|| прым. дэкрэтны, .

  • Дэкрэтны водпуск — водпуск па цяжарнасці і родах.

дэкрэтаваць, ; зак. і незак.

Устанавіць (устанаўліваць) дэкрэтам, пастановай вышэйшых інстанцый.

дэлегаваць, ; зак. і незак.

Паслаць (пасылаць), выбраць (выбіраць) дэлегатам.

  • Д. на з’езд.

дэлегат, , м.

Выбраны або прызначаны прадстаўнік якой-н. арганізацыі, установы, калектыву на сход, канферэнцыю, з’езд і пад.

|| ж. дэлегатка, .

|| прым. дэлегацкі, .

дэлегацыя, , ж.

Група дэлегатаў, якія прадстаўляюць той ці іншы калектыў, дзяржаву і пад.

  • Замежная рабочая д.