Verbum

гной, ✂, м.

1. Памёт, сумесь памёту і подсцілу, якая ўжыв. для ўгнаення глебы.

   • Конскі г.
   • Вывесці г. з хлява.

2. Вадкасць жоўтага або шэрага колеру з непрыемным пахам як прадукт гніення, запалення тканак жывога арганізма.

|| прым. гнаявы, ✂ і гнойны, ✂.

гном, ✂, м.

У заходнееўрапейскай міфалогіі: барадаты карлік, які ахоўвае падземныя скарбы.

|| памянш. гномік, ✂.

гнуткі, ✂.

Здольны лёгка гнуцца, гібкі.

• Г. дубец.

|| наз. гнуткасць, ✂.

гнуты, ✂.

Зроблены шляхам выгнання.

• Гнутая мэбля.

гнуцца, ✂; незак.

1. Прымаць дугападобную, выгнутую форму, схіляцца.

   • Дрэвы г. да зямлі.
   • Чалавек гнецца ад цяжкай ношы.

2. Рабіцца няроўным, згінацца.

   • Ліст жалеза добра гнецца.

3. перан. Траціць стойкасць, паддавацца чыйму-н. уздзеянню.

   • Г. перад панам.

4. Курчыцца (ад холаду; разм.).

|| зак. пагнуцца, ✂ і сагнуцца, ✂.

гнуць, ✂; незак.

1. Надаваць чаму-н. дугападобную, выгнутую форму.

   • Г. дугі.
   • Г. спіну перад кім-н. (перан. многа і цяжка працаваць на каго-н.).

2. Нагінаць уніз, прыгінаць.

   • Вецер гне бярозу да зямлі.

3. перан., без дапаўнення. Весці гутарку, размову, накіроўваючы яе на дасягненне якой-н. мэты; схіляць (разм.).

   • Ведаю, куды ты гнеш.

◊

• Гнуць сваю лінію (разм.) — настойліва дамагацца чаго-н.

• Гнуць на свой капыл (разм. неадабр.) — рабіць па-свойму.

• Гнуць спіну (горб) (разм.) — 1) многа і цяжка працаваць на каго-н.; 2) пакланяцца, угоднічаць перад кім-н.

• Гнуць у тры пагібелі (разм.) — моцна, жорстка прыгнятаць.

|| зак. пагнуць, ✂ і сагнуць, ✂.

|| наз. гнуццё, ✂.

гнюс, ✂, м., зб.

Двукрылыя насякомыя, машкара, якія смокчуць кроў чалавека і жывёлы.

гнявіць, ✂; незак.

Выклікаць гнеў.

◊

• Не гняві бога (разм.) — дарэмна не наракай.

• Што бога гнявіць; няма чаго бога гнявіць (разм.) — няма падстаў крыўдзіцца на жыццё.

|| зак. угнявіць, ✂.

• У. суседку.

гняды, ✂ і гнеды, ✂.

Чырвона-рыжы з чорным хвастом і грывай (пра масць коней).

гняздзіцца, ✂; незак.

1. Віць гнёзды, жыць (пра птушак).

   • Дастаўкі гняздзяцца пад страхой.

2. Жыць гнёздамі, у вялікай колькасці (пра насякомых).

   • Клапы гняздзяцца ў ложках.

3. перан. Моцна трымацца, намнажацца (пра думкі).

   • У душы гняздзіліся трывожныя думкі.