Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

ява, , ж.

Тое, што сапраўды існуе або існавала; рэальнасць, рэчаіснасць, а не сон ці мара.

  • Мара стала явай.

явар, , м.

  1. Дрэва сямейства кляновых; белы клён.

  2. -у, толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.

|| прым. яваравы, .

явачны, .

  1. Які мае адносіны да яўкі (у 1 знач.).

    • Явачныя дні.
  2. Які мае адносіны да яўкі (у 2 знач.).

    • Явачная кватэра.

  • Явачным парадкам — без папярэдняй згоды, дазволу.

    • Усяліцца ў дом явачным парадкам.

явіцца, ; зак. (разм.).

Прыйсці куды-н., з’явіцца дзе-н.

  • Я. ў суд.

|| незак. яўляцца, .

|| наз. яўка, .

яга, , ж.

У казках: баба-яга.

ягада, , ж.

Невялікі сакавіты плод кустовых і травяністых раслін.

  • Ягады малін.
  • Аднаго поля ягады (перан. зусім свой па духу, паводзінах чалавек; разм., звычайна неадабр.).

|| памянш. ягадка, .

|| прым. ягадны, .

  • Я. год.

ягадзіца, , ж.

  1. Задняя мясістая частка тулава чалавека, сядалішча.

  2. Палавіна гэтай часткі тулава ў форме паўшар’я.

|| прым. ягадзічны, .

ягаднік, , м.

  1. Месца, дзе растуць і разводзяцца ягады.

  2. Той, хто збірае або любіць збіраць ягады (разм.).

|| ж. ягадніца, .

|| прым. ягаднікавы, .

ягамосць, , м.; , ж., (уст.).

Форма звароту да каго-н.; пан, васпан.

  • Сядайце за стол, ягамосці.

ягдташ, , м.

Паляўнічая сумка для дзічыны.