Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

нехаця, прысл.

Без жадання, неахвотна.

  • Н. рабіць што-н.

нехлямяжы, .

Несамавіты; нязграбны, няўклюдны; дрэнна зроблены (аб рэчах, прадметах).

|| наз. нехлямяжасць, .

нехрысць, , м. (разм. лаянк. уст.).

Бессаромны, бессардэчны чалавек.

  • Ці ж мы нехрысці якія ?

нехта, займ.

  1. Невядома хто, нейкі чалавек.

    • Н. стукаў у дзверы.
  2. Якісьці мала каму вядомы чалавек (у спалучэнні з прозвішчам, імем).

    • Н. Іваноў.
  3. Які-н. чалавек, усё роўна хто; хто-н.

нецэнзурны, .

Непрыстойны. грубы.

  • Нецэнзурныя словы.

|| наз. нецэнзурнасць, .

нецярпенне, , н.

Недахоп, адсутнасць цярпення пры чаканні каго-, чаго-н.

  • Чакаць з нецярпеннем.

нецярпімы, .

  1. Недапушчальны; такі, што нельга цярпець.

    • Нецярпімае становішча.
  2. Які не можа па сваёй натуры мірыцца з кім-, чым-н.

|| наз. нецярпімасць, .

нечага1, займ.

  1. адмоўны, з інф. Няма нічога, каб...

    • Чытаць нечага, трэба ісці ў бібліятэку.
    • Хлеба нечым нарэзаць.
  2. Чагосьці.

    • Для нечага ж трэба яму ехаць у горад?
  3. часц. Лепш бы; дарэчы (разм.).

    • Заадно нечага і родных наведаў.

нечага2, безас. у знач. вык.

Не трэба, няма патрэбы, няма сэнсу.

  • Н. заўчасна пра гэта думаць.

нечаканы, .

Такі, якога не чакалі; непрадбачаны.

  • Н. прыезд.

|| наз. нечаканасць, .