Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

адкаса́ць, ; зак. (разм.).

Адвярнуць, апусціць што-н. закасанае.

  • А. рукавы.

|| незак. адкасваць, .

адкасі́ць, ; зак.

  1. Скасіць невялікую частку чаго-н. (ад краю).

    • А. траву ад дарогі.
  2. Скончыць касьбу, пакасіць пэўны час.

    • Ён тры дні адкасіў.
  3. Разлічыцца, адрабіць на касьбе.

    • А. за доўг.

|| незак. адкошваць, .

адкасну́цца, ; зак. (разм.).

Адчапіцца, адстаць, адвязацца.

  • Адкасніся ад мяне!
  • Калі любіш — ажаніся, а не любіш — адкасніся (прыказка).

адка́тка, , ж.

  1. гл. адкаціць.

  2. Вываз здабытых карысных выкапняў з забояў і шахтаў (спец.).

    • Падземная а. руды.

|| прым. адкатачны, .

  • А. вагон.
  • Адкатачныя работы.

адка́тчык, , м.

Горнарабочы, які працуе на адкатцы.

  • А. вугалю.

|| ж. адкатчыца, .

|| прым. адкатчыцкі, .

адкаці́цца, ; зак.

  1. Коцячыся, перамясціцца ў які-н. бок на пэўную адлегласць.

    • Кола адкацілася.
    • Хваля адкацілася ад берага (перан.).
  2. перан. Пра войска: хутка адступіць пад націскам праціўніка.

    • Адкаціўся вораг за раку.

|| незак. адкочвацца, .

|| наз. адкат, .

адкаці́ць, ; зак.

Коцячы, перамясціць што-н. у іншае месца.

  • А. бервяно.

|| незак. адкочваць, .

|| наз. адкат, і адкатка, .

адкача́ць, ; зак.

Вярнуць чалавеку прытомнасць.

  • Ледзь адкачалі тапельца.

|| незак. адкачваць, .

адка́шляцца, ; зак.

Кашляючы, прачысціць горла, выдаліць макроту.

  • Ён адкашляўся і пачаў гаварыць.

|| незак. адкашлівацца, .

адка́шляць, ; зак.

Кашляючы, выплюнуць; выдаліць што-н. кашлем.

  • А. макроту.

|| незак. адкашліваць, .

|| аднакр. адкашлянуць, .