Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Ля́мус ’мураваны або драўляны будынак для зберагання гаспадарчых прылад, збожжа, прадуктаў, кніг, збораў дакументаў’ (БелСЭ, 6). З польск. lamus, lemus, якія з с.-в.-ням. lēm‑hūs ’гліняны будынак’ < ням. Lehm ’гліна’, ⁺hūs (ням. Haus) ’дом’ (Слаўскі, 4, 43–44).

Лямце́ць ’ісці трушком, бегчы’ (слонім., Жыв. сл.). Няясна. Магчыма ад ляце́ць з устаўным ‑м‑ (?).

Лямцоўка ’шапка, капялюш, зроблены з лямцу’ (ТСБМ, Шат.). Да лямец1 (гл.).

Ля́мця ’маўчун, ціхоня’ (слаўг., Нар. словатв.), у размоўнай мове ўжываецца і ця́мця‑ля́мця ’сарамлівы, няўклюда, няўмека, заўсёды апошні’. Відавочна, балтызм. Параўн. літ. lemtūtà ’павольны, непаваротлівы’ і tem̃pti ’цягнуць’, экспрэсіўны суфікс ‑ця, як у цёхця ’цяжкі ў хадзе’, рус. тютя, тюхтя ’павольны, някемлівы’.

Ля́мша ’нікчэмны чалавек’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). З літ. lamšẽlis ’тс’ (Грынавяцкене, там жа, 2, 717).

Лямэнты ’сродкі, якія выплочваюцца на ўтрыманне непрацаздольных дзяцей’ (швянч., Сл. ПЗБ). Да аліме́нты ’тс’, запазычанага з рус. ці польск. моў, у якіх з франц. aliment ’ежа, прадукты’ < лац. alimentum ’харчы, утрыманне’ (SWO, 21; Шанскі, 1, 75; Даза, 25).

Лямэньціць ’плакаць гучна, нудна’ (міёр., Нар. лекс.). Да ля́мант (гл.).

Лямя́к ’ліпкі, няўдалы хлеб’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Да ляме́ш2 ’тс’. Аб суфіксе ‑як гл. Сцяцко, Афікс. наз., 146.