Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

я́лавічны, ‑ая, ‑ае.

1. Тое, што і ялавы (у 2 знач.). Ялавічныя халявы.

2. Які мае адносіны да ялавічыны; прыгатаваны з ялавічыны. Ялавічныя катлеты.

я́лавічына, ‑а, ж.

Мяса каровы як ежа. Наварыць ялавічыны. □ Кавалак ялавічыны, што захапілі з сабою, пакідаючы абжытую друкарню на беразе дзікага возера, парэзалі на тонкія скрылікі. Карпаў.

я́лавы, ‑ая, ‑ае.

1. Бясплодны, неаплоднены (пра самак сельскагаспадарчай жывёлы). Ялавая карова.

2. Зроблены з ялаўкі (у 2 знач.). Увайшоўшы ў хату, .. [Андрэй Данілавіч] адразу вызваліўся ад моцных ялавых ботаў. Ракітны.

я́лаўка, ‑і, ДМ ялаўцы; Р мн. ялавак; ж.

1. Ялавая карова. Чорная карова-ялаўка насілася берагам, як ашалелая. Пташнікаў.

2. Спец. Скура каровы, якой больш за паўтара года; выраб з такой скуры.

яле́й, ‑ю, м.

Аліўкавы алей, які выкарыстоўваецца ў царкоўным ужытку. // перан. Пра тое, што суцяшае, супакойвае. Не буду я табе ялею ў сваю прамову падліваць. Прыходзька.

[Ад грэч. elaion — алей.]

яле́йнасць, ‑і, ж.

Разм. Уласцівасць ялейнага. Ялейнасць усмешкі.

яле́йны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Прыкра ласкавы, празмерна ліслівы; штучна набожны. Ялейны выраз твару. Ялейны тон.

яле́ц, яльца, м.

Невялікая рыба сямейства карпавых, якая паўсюдна водзіцца ў рачных і чыстых азёрных водах СССР. У затоцы спяць яльцы, З краснапёркамі ў цішы. Калачынскі.

я́лік, ‑а, м.

Невялікая шлюпка з адной ці дзвюма парамі вёсел.

я́лікавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да яліка. Ялікавыя вёслы. // Які выконваецца пры дапамозе яліка. Ялікавая пераправа.