Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

аракчэ́еўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да аракчэеўшчыны; дэспатычны. жорсткі, уласцівы аракчэеўшчыне. Аракчэеўскі рэжым. Аракчэеўскія ваенныя паселішчы.

аракчэ́еўшчына, ‑ы, ж.

1. У пачатку 19 ст. ў Расіі — рэжым неабмежаванага паліцэйскага дэспатызму, сістэма лютай ваеншчыны ў кіраванні.

2. перан. Становішча, пры якім невялікая група людзей дэспатычна і самавольна распараджаецца ў якой‑н. галіне грамадскага жыцця.

[Ад імя Аракчэева, дзяржаўнага дзеяча-дэспата часоў Паўла I і Аляксандра I.]

ара́ла, ‑а, н.

Уст. паэт. Прылада для ворыва, саха. Хіба тут цесна? свету мала? Няма работы для арала ці для сярпа, або для коскі? Колас.

ара́ліевыя, ‑ых.

Сямейства раслін, да якіх адносяцца плюшч, жэньшэнь, аралія і пад.

ара́лія, ‑і, ж.

Хмызняковая расліна з буйнымі лістамі і кветкамі, сабранымі ў мяцёлкі.

[Лац. Aralia.]

араме́ец,

гл. арамейцы.

араме́йка,

гл. арамейцы.

араме́йскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да арамейцаў. Арамейская культура.

араме́йцы, ‑яў; адз. арамеец, ‑мейца, м.; арамейка, ‑і, ДМ ‑мейцы; мн. арамейкі, ‑меек; ж.

Гіст. Плямёны, якія гаварылі на мовах семітычнай сістэмы, вядомыя ў старажытныя часы ў Сірыі і Месапатаміі.

арангута́н, ‑а, м.

Буйная чалавекападобная малпа з жорсткай рыжай поўсцю, якая жыве па астравах Суматра і Калімантан.

[Малайск. orang-utan.]