Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прадмова ∙ Скарачэнні ∙ Кніга ў PDF/DjVu
абвгдеёжзійклмнопрстуўфхцчшэюя-.
абвгджзйклмнопрстўфхцшя-

эмігры́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.

Ажыццявіць (ажыццяўляць) эміграцыю (у 1 знач.). Пасля яны [хлопцы] рагаталі нада мною, як гіены, а я шкадаваў, што мой прадзед не эмігрыраваў у Парагвай і асудзіў нашчадка на ганьбу і сорам. Караткевіч.

эмі́р, ‑а, м.

Тытул правіцеля, уладарнага князя ў некаторых мусульманскіх краінах Усходу і Афрыкі. // Асоба, якая мае гэты тытул. А хіба вочы вясёлымі будуць, Калі людзі эміра (якія там людзі!) Адабралі ў іх колеры. Сіпакоў.

[Араб. amīr — уладар.]

эміра́т, ‑а і ‑у, ДМ ‑раце, м.

1. ‑у. Сістэма дзяржаўнага кіравання ў феадальных мусульманскіх краінах. Улада эмірату.

2. ‑а. Феадальная дзяржава, на чале якой стаіць эмір. Утварэнне эмірата.

эмірыто́н, ‑а, м.

Электронны музычны інструмент з рэгістравай клавіятурай.

[Ад першых літар слоў: электрычны музычны інструмент, прозвішчаў двух яго канструктараў Рымскага-Корсакава і Іванова і слова тон.]

эміса́р, ‑а, м.

Уст. Асоба, якая пасылаецца неафіцыйна ў другую краіну з сакрэтным палітычным даручэннем.

[Ад лац. emissarius — пасланец.]

эміса́рскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да эмісара, належыць яму. Эмісарскія паўнамоцтвы. Эмісарскія сувязі.

эміса́рства, ‑а, н.

Выкананне абавязкаў эмісара.

эмісі́йны ​1, ‑ая, ‑ае.

Спец. Звязаны з эмісіяй ​1. Эмісійная палітыка. Эмісійны банк (які мае права выпускаць банкноты).

эмісі́йны ​2, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які дзейнічае пры дапамозе эмісіі ​2. Эмісійны мікраскоп. Эмісійны фотаэлемент.

эмі́сія ​1, ‑і, ж.

Спец. Выпуск банкнотаў, папяровых грошай і каштоўных папер. Інфляцыйная эмісія. Эмісія пазыкі.

[Лац. emissio — выпуск.]

эмі́сія ​2, ‑і, ж.

Спец. Выпраменьванне, выдзяленне якім‑н. целам электронаў, іонаў, пазітронаў і пад. пад уздзеяннем награвання, асвятлення і інш. Электронная эмісія.

[Лац. emissio — выпраменьванне, выпуск.]

эмітава́ць ​1, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.

Спец. Правесці (праводзіць) эмісію ​1.

[Ад лац. emittere — выпускаць.]

эмітава́ць ​2, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.

Спец. Выдзеліць (выдзяляць) электроны.

[Ад лац. emittere — выпраменьваць, выпускаць.]