Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ака́нт, ‑а і ‑у, М ‑нце, м.

1. ‑у. Паўднёвая травяністая расліна з вялікім лісцем, размешчаным разеткай.

2. ‑а. Спец. Скульптурнае ўпрыгожанне капітэлі, карніза і пад. у выглядзе лісцяў гэтай расліны.

[Грэч. akanthos.]

акантава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад акантаваць.

акантава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

1. Аздобіць, абшыць кантам ​1 (у 2 знач.). Акантаваць манжэты. Акантаваць фатаграфію.

2. Спец. Апрацаваць (камень, брус і пад.) так, каб атрымаўся кант ​1 (у 1 знач.).

аканто́вачны, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для акантоўкі. Гранітныя акантовачныя брусы. Акантовачны шнур.

аканто́ўванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. акантоўваць — акантаваць.

аканто́ўвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да акантоўваць.

аканто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да акантаваць.

аканто́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

Тое, чым акантоўваюць; кант ​1 (у 2 знач.). Акуляры ў сіняй акантоўцы. □ Вузкая стужка шашы нібы зусім сціснулася ў белай акантоўцы прыдарожных слупоў. Асіпенка.

акапа́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад акапаць.

акапа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Выкапаць акопы, траншэі, земляныя шчыліны, зрабіць насыпы для абароны ад варожага агню. Салдаты акапаліся, заслалі акопы травой і ўклаліся спаць. Хомчанка. Вара.. зноў выскоквае са шчыліны і паўзе туды, дзе акапаўся Глінскі. Кулакоўскі. // перан. Знайсці сабе надзейны прытулак; надоўга асесці. А на хутары, паціху, Акапаўся зноў Кузьма. Агародніцтвам заняўся, Засадзіў вялізны сад. Броўка.