Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

бяспла́навасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бяспланавага; адсутнасць планавасці, плана.

бяспла́навы, ‑ая, ‑ае.

Пазбаўлены планавасці, плана; які робіцца без плана. Бяспланавая капіталістычная гаспадарка.

бяспла́тнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бясплатнага.

бяспла́тны, ‑ая, ‑ае.

Без аплаты. Бясплатнае навучанне, лячэнне. Бясплатная пуцёўка.

бясплённасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бясплённага; адсутнасць плённасці, плёну; марнасць, безвыніковасць. Бясплённасць пошукаў.

бясплённы, ‑ая, ‑ае.

Які не дае плёну; бескарысны, марны, безвыніковы. Бясплённая работа. Бясплённае жыццё.

бяспло́ддзе, ‑я, н.

1. Няздольнасць даваць патомства.

2. Неўрадлівасць (пра глебу). Бясплоддзе глебы.

бяспло́днасць, ‑і. ж.

1. Уласцівасць бясплоднага.

бяспло́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Няздольны даваць патомства; які не дае патомства.

2. Неўрадлівы. Бясплодная глеба. □ Бясплодныя пустыні, дзе нічога не можа расці, пазбаўлены і металу і вугалю. Шахавец.

3. Які не дае вынікаў; бескарысны. Дзед Талаш ускінуў плячамі, ямчэй падаў стрэльбу, яшчэ раз абвёў вачамі навакол і ўжо хацеў рушыць і ісці хоць куды, абы не стаяць тут у пустым і бясплодным чаканні. Колас.

бяспло́тны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Які не мае плоці; бесцялесны (паводле рэлігійных уяўленняў пра раздзельнае існаванне цела і душы). — Дзядзя Косця, дзядзя Косця... Гэта ўрэшце не бясплотны дух, не казачны прывід. Пад гэтым імем жыве і.. дзейнічае звычайны чалавек. Лынькоў.