Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ксілалі́тавы, ‑ая, ‑ае.

Зроблены з ксілаліту. Ксілалітавая падлога.

ксілафо́н, ‑а, м.

Ударны музычны інструмент, што складаецца з драўляных, падабраных у адпаведным страі пласцінак, па якіх удараюць драўлянымі малаточкамі.

[Ад грэч. xylon — дрэва і phōnē — гучу.]

ксілі́т, ‑у, М ‑ліце, м.

Рэчыва ў выглядзе бясколерных крышталяў салодкага смаку, якое выкарыстоўваецца ў харчовай прамысловасці замест цукру для хворых дыябетам. Цукеркі на ксіліце.

[Ад грэч. xylon — дрэва.]

ксіло... (а таксама ксіла...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з дрэвам, драўнінай як матэрыялам, напрыклад: ксілограф.

[Ад грэч. xylon — дрэва.]

ксіло́граф, ‑а, м.

Гравёр па дрэву.

ксіло́л, ‑у, м.

Вадкі араматычны вуглевадарод, аналаг бензолу.

[Ад грэч. xylon — дрэва і лац. ol(eum) — алей.]

ксці́цца, кшчуся, ксцішся, ксціцца; незак.

Разм. Хрысціцца. Час ад часу кухар шаптаў «Вочча наш», ксціўся-маліўся, абціраў пот і маўкліва, старанна смажыў, перчыў, паліваў... Гарэцкі.

ксціць, кшчу, ксціш, ксціць; незак.

Разм. Хрысціць.

ксяндзо́ўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ксяндза, належыць яму. Ксяндзоўская сутана.