гладзе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Разм. Станавіцца гладзейшым.
гладзі́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Прылада ў выглядзе валіка або лапаткі для разгладжвання скур, паперы і пад.
гладзі́льны, ‑ая, ‑ае.
Прызначаны для гладжання чаго‑н. Гладзільная машына. Гладзільны капыл. Гладзільная дошка.
гла́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; незак.
1. Паддавацца гладжанню (у 2 знач.). Палатно добра гладзіцца.
2. Гладзіць, прасаваць сабе вопратку. У хаце Марты — беспарадак і чад: сыны яе кавалеры — Віктар і Стась — чысцяцца, гладзяцца, каб пабегчы ў гарадскі парк. Ракітны.
3. Зал. да гладзіць (у 2 знач.).
гла́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; заг. гладзь; незак., каго-што.
1. Лёгка, ласкава праводзіць па кім‑, чым‑н. рукой; песціць, лашчыць. Стэфка песціла дзяцей, гладзіла па галоўках. Бядуля. // Прыгладжваць што‑н. далонню або пальцамі. Гладзіць бараду. Гладзіць вусы. // перан. Лёгка дакранацца да чаго‑н. (пра вецер, сонца і інш.). Фары вогненным бляскам Гладзяць спіну кургану. Нядзведскі.
2. Рабіць гладкім, роўным. Марына бабку падмяняе І рэжа скібіны-брускі Ды градку гладзіць і раўняе. Колас. // Разгладжваць, прасаваць (бялізну, плацце і пад.). Гладзіць касцюм.
•••
Гладзіць па галоўцы (па шэрсці) каго — хваліць каго‑н.; патураць каму‑н.
Гладзіць супраць шэрсці каго — гаварыць ці рабіць каму‑н. непрыемнае.
гладзь 1, ‑і, ж.
Роўная гладкая паверхня чаго‑н. Гідраплан застаўся адзін, лёгкі і белакрылы на сіняй гладзі бухты. Самуйлёнак. Скрозь лапкі хвоек і галінкі Сінела неба гладзь. Колас.
гладзь 2, ‑і, ж.
Спосаб вышывання шырокімі шчыльнымі шыўкамі.
гла́дка, прысл.
1. Прысл. да гладкі (у 1 і 2 знач.).
2. перан. Лёгка, без цяжкасцей і ўскладненняў. Сумуе Несцярэнка, калі менш, становіцца цяжкасцей, калі ўсё ідзе гладка. «Беларусь».
гладкалі́сты, ‑ая, ‑ае.
З гладкім лісцем. Гладкалістая вярба.
гладкаство́лы, ‑ая, ‑ае.
З гладкім ствалом. Толькі адна дарога і ведае, колькі было перавезена ў вёску стромкіх, гладкастволых бярозак. Асіпенка.
гладкаство́льны, ‑ая, ‑ае.
З гладкім, не наразным ствалом. Гладкаствольнае ружжо.