пяціты́сячны, ‑ая, ‑ае.
1. Ліч. парадк. да пяць тысяч.
2. Які складаецца з пяці тысяч. Пяцітысячны атрад.
3. Разм. Коштам у пяць тысяч рублёў.
пя́цца, пнуся, пнешся, пнецца; пнёмся, пняцеся; незак.
1. Напружваць усе сілы; напружвацца. Схудзелы за лета конь пяўся, цягнучы воз бульбы па пескавых каляінах. Крапіва.
2. перан. Намагацца зрабіць што‑н. Лез, пяўся [Васіль], колькі змогі, зладжваў будыніну свайго шчасця, бервяно за бервяном, плашку за плашкай, паплецінку за паплецінкай. Мележ. Каб схаваць ад Галілея сваё пачуццё, .. [Гвардыян] пяўся зрабіць на сваім твары безуважна-іранічную ўсмешку. Зарэцкі.
пяць 1, ‑і, Т пяццю, ліч. кольк.
1. Лік і лічба «5». Пяць памножыць на два. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай «5». Пяць чалавек.
2. Тое, што і пяцёрка (у 2 знач.). Атрымаў пяць па матэматыцы.
•••
Ведаць як свае пяць пальцаў гл. ведаць.
Ні ў пяць ні ў дзесяць — не да месца; не так, як трэба, як хацелася.
пяць 2, пну, пнеш, пне; пнём, пняце; незак.
Разм. Напружваць, напінаць.
пяцьдзеся́т, пяцідзесяці, Т пяццюдзесяццю, ліч. кольк.
Лік і лічба 50. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 50. Пяцьдзесят метраў.
пяцьсо́т, пяцісот, Д пяцістам, Т пяццюстамі, ліч. кольк.
Лік і лічба 500. Пяцьсот падзяліць на два. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 500. Пяцьсот студэнтаў.
пяцярны́, ‑ая, ‑ое.
Разм.
1. Які складаецца з пяці аднародных ці падобных частак, прадметаў.
2. Павялічаны ў пяць разоў, большы ў пяць разоў.
пяцярня́, ‑і, ж.
Разм. Далонь з пальцамі; кісць. Вышэй ад Галадая ўзяўся рукою Жук, над ёю сашчапіліся вузлаватыя Янушкавы пальцы, потым — далонь Срэбнікава, за ёй шырокая Цярэшкава пяцярня. Быкаў. Бацька нязграбна, неяк усёй пяцярнёй, браў ручку і выводзіў: «Михаилъ Мыцкевичъ». С. Александровіч.
пяча́йка, ‑і, ДМ ‑чайцы, ж.
Абл. Пякотка. Ганька ведае: значыць, маме зноў было нядобра, зноў балеў жывот і пякла пячайка... Васілевіч.
пяча́танне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. пячатаць.
пяча́тацца, ‑аецца; незак.
Зал. да пячатаць.