Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пярцо́ўка, ‑і, ДМ ‑цоўцы; Р мн. ‑цовак; ж.

Гарэлка, настоеная на перцы.

пярчы́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Крупінка перцу.

пярша́к, першаку, м.

Разм. Тавар першага гатунку. // Першая самагонка з затору ​2. [Стрыбульскі:] Толькі [ёсць] самагонка! Але добрая. Пяршак! Першы сорт! Мележ.

пярша́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Карова першага цялення; першацёлка.

пяршы́нства, ‑а, н.

Тое, што і першынство. Дэпо трымала пяршынства на дарозе. Расло дэпо, раслі перавозкі. Лынькоў.

пяршы́нстваваць, ‑вую, ‑вуеш, ‑вуе; незак.

Тое, што і першынстваваць.

пяршы́ць, ‑шыць; безас. незак.

Разм. Пра адчуванне раздражнення, козыту (у горле). Сіні тытунёвы дым лёгка плаваў пад столлю. Ад яго пяршыла ў горле, браў кашаль. Адамчык. Ад пылу.., ад гарачыні пяршыла ў горле. Лынькоў.

пяры́на 1, ‑ы, ж.

Вялікая насыпка, напоўненая пер’ем, на якой спяць або якой накрываюцца. Спаць на пярыне. Накрыцца пярынай. Перасыпаць пярыну. □ Аўгінка ўзбівае пярыны на двух высокіх кляновых ложках. Асіпенка.

пяры́на 2, ‑ы, ж.

Адно птушынае пяро. Вераб’іха націкавала сабе белую курыную пярыну і ўзяла яе ў дзюбку. Колас. Іншаму цяжэй пярыну падняць, чым .. [Пракопу] любое палена ці мяшок. Ермаловіч.

пяры́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пярыны ​1. Пярынная насыпка.

пярэ́бары, ‑аў; адз. няма.

1. Разм. Пераезд, перасяленне. Пярэбары з Сухоншчыны ў Альбуць .. кладуць выразную мяжу ў маім жыцці. Колас. Цяпер, калі хата была парожняя, Аляксею можна было думаць аб пярэбарах сям’і. Пальчэўскі.

2. Абл. Сварка, спрэчка. Вера моўчкі слухала пярэбары. Адчувала, што яна павінна сказаць тут сваё рашаючае слова. Асіпенка.