Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

птушкало́ў, ‑лова, м.

Асоба, якая займаецца лоўляй птушак, пераважна пеўчых.

птушкало́ўства, ‑а, н.

Лоўля птушак, пераважна пеўчых, як промысел.

птушкасаўга́с, ‑а, м.

Дзяржаўная шматгаліновая гаспадарка, галоўным напрамкам якой з’яўляецца птушкагадоўля; птушкаводчы саўгас.

птушкафа́брыка, ‑і, ДМ ‑рыцы, ж.

Дзяржаўнае птушкагадоўчае прадпрыемства, якое забяспечвае насельніцтва прадуктамі птушкагадоўлі.

птушкафе́рма, ‑ы, ж.

Птушкагадоўчая ферма. [Старшыня] давёў, што толькі прыбытак ад возера, калі на ім пабудаваць птушкаферму, намнога памножыць багацце калгаса. Ваданосаў.

пту́шнік, ‑а, м.

1. Памяшканне для ўтрымання і развядзення свойскай птушкі. Я нават памог Лідзе загнаць яе незлічонае «белае войска» на птушнік. Ваданосаў.

2. Работнік, які даглядае свойскую птушку (на ферме, фабрыцы і пад.).

пту́шніца, ‑ы, ж.

Работніца, якая даглядае свойскую птушку (на ферме, фабрыцы і пад.). [Старшыня] глядзела, як птушніцы кормяць малюсенькіх куранят. Даніленка.

пту́шынка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Памянш.-ласк. да птушка; маленькая птушка. Праз адчыненыя дзверы заляцела аднойчы ў клас нейкая маленькая птушынка. Колас.

птушы́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да птушкі. Птушыныя галасы. Птушыны пух. □ Там, у гушчары дрэў, Уночы чуцен рогат соў, Удзень — птушыны спеў. Панчанка. // Які складаецца з птушак. У чарацяным гушчары шчабеча ды шастае нейкая птушыная дробязь. Брыль. Маці дужа клапацілася аб тым, каб хто не спакусіўся на яе птушынае багацце. Лынькоў. // У якім водзіцца многа птушак; населены птушкамі. Птушыны гай. □ Таямнічы шолах плыў з птушынага бярэзніку. Бялевіч. // Прызначаны для птушак. Птушыны корм. Птушыная клетка.

2. Які нагадвае птушку; такі, як у птушкі. У прыемнай сакратара пісала на машынцы бялявая дзяўчына з маладзенькім, нейкім птушыным тварам. Гаўрылкін. Мірон быў худы, цыбаты дзяцюк, з блакітнымі вачамі, доўгім птушыным носам і доўгімі светлымі валасамі. Маўр.

•••

З вышыні птушынага палёту гл. вышыня.

Птушыны базар гл. базар.

(Толькі) птушынага малака не хапае гл. хапаць.

птэрада́ктыль, ‑я, м.

Род птэразаўра.

[Ад грэч. pteron — крыло і daktylos — палец.]