Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

абара́начнік, ‑а, м.

Разм. Той, хто што або прадае абаранкі.

абара́начніца, ‑ы, ж.

Разм. Жан. да абараначнік.

абара́начны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да абаранка.

абарані́цца, абаранюся, абаронішся, абароніцца.

Зак. да абараняцца (у 1 знач.).

абарані́ць, абараню, абароніш, абароніць.

Зак. да абараняць.

абара́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. да абараць.

абараня́льны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і абарончы.

абараня́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

1. Адбіваць напад праціўніка, ворага. Звычайна.. [янот] стараецца схавацца ў пару, але калі яго дагналі і ратунку няма, ён абараняецца мужна і заўзята. В. Вольскі. // Адстойваць свае інтарэсы, правы, погляды. Раптам зрабілася крыўдна, што на бюро.. [Андрэй] не абараняўся, як належыць камсамольскаму важаку. Асіпенка.

2. Зал. да абараняць.

абараня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каго-што.

1. Адбіваць напад, засцерагаць ад нападу, непрыязных або варожых дзеянняў. Маладыя калгаснікі пайшлі ў Чырвоную Армію са зброяй у руках абараняць сваю радзіму. Колас. // Адстойваць чые‑н. інтарэсы, правы, погляды. Паэт, які з самага дзяцінства зведаў нягоды і пакуты сялянскага жыцця, рашуча абараняў прынцып дэмакратызму ў паэзіі. Шкраба. // Быць заслонай ад шкоднага дзеяння чаго‑н. Іх [эўкаліптаў] магутныя сцены абараняюць сады ад вятроў, яны азаніруюць паветра. Самуйлёнак.

2. Выступаць на судзе ў якасці абаронцы. [Марыся:] — Хутка будзе суд, а пан Крукоўскі падкупіў адвакатаў, якія будуць абараняць Рыгора. Бажко.

3. На спецыяльным пасяджэнні дабівацца прызнання вартасці навуковай працы, дыпломнага праекта з мэтай атрымаць адпаведную кваліфікацыю. А калі Русаковіч абараняў дыплом, дык за яго хваляваўся не толькі Даніла Мікалаевіч, але і генерал. Паслядовіч.

абара́ць, ‑ару, ‑арэш, ‑арэ; ‑аром, ‑араце, зак., што.

Узараць зямлю вакол чаго‑н. Абараць яблыню. Абараць участак лесу.