Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні
абвгдеёжзійклмнопрстуфхцчшэюя

абста́віцца, ✂; зак.

  1. Паставіць што-н. вакол сябе.

    • А. крэсламі.
    • А. кнігамі.

  2. Абзавесціся мэбляй (разм.).

    • А. ў новай кватэры.

|| незак. абстаўляцца, ✂.

абста́віць, ✂; зак.

  1. каго-што чым. Паставіць што-н. вакол каго-, чаго-н.

    • А. трыбуну кветкамі.

  2. Уставіць, заставіць што-н. чым-н.

    • А. паліцы кнігамі.
    • А. вокны вазонамі.

  3. Набыць абстаноўку (у 1 знач.).

    • А. дом мэбляй.
    • А. кабінет.

  4. перан. Стварыць умовы, абставіны для правядзення чаго-н.

    • Добра а. юбілей.

  5. перан. Дасягнуць большых поспехаў, апярэдзіць каго-н. у чым-н. (разм.).

    • Маладая ткачыха абставіла сваіх сябровак.

|| незак. абстаўляць, ✂.

абсталява́нне, ✂, н.

  1. гл. абсталяваць.

  2. Сукупнасць прылад, механізмаў, машын і пад., неабходных для чаго-н.

    • Завод аснашчаны новым абсталяваннем.
    • Лабараторнае а.

абсталява́ць, ✂; зак.

Забяспечыць патрэбным абсталяваннем, інвентаром, усім неабходным.

  • А. фізічны кабінет.
  • А. лектарскую залу нагляднымі дапаможнікамі.

|| незак. абсталёўваць, ✂.

|| наз. абсталёўванне, ✂.

|| наз. абсталяванне, ✂.

абстано́ўка, ✂, ж.

  1. Мэбля, хатнія рэчы.

    • А. кватэры.

  2. Умовы, абставіны, у якіх што-н. адбываецца.

    • Міжнародная а.
    • Баявая а.

|| прым. абстановачны, ✂.

абстая́ць, ✂; незак.

Знаходзіцца ў якім-н. стане.

  • Справа абстаіць нядрэнна.

абсто́йваць, ✂; незак. (разм.).

Заступацца за каго-, што-н., абараняць.

  • А. інтарэсы калектыву.

абстрагава́цца, ✂; зак. і незак. (кніжн.).

У думках адарвацца (адрывацца) ад тых ці іншых бакоў, уласцівасцей ці сувязей прадметаў, з’яў з мэтай выдзялення найбольш істотных і заканамерных іх прыкмет.

абстрагава́ць, ✂; зак. і незак. (кніжн.).

Зрабіць (рабіць) абстракцыю (у 1 знач.) чаго-н. І у думках адкінуць (адкідваць) неістотныя ўласцівасці, сувязі прадмета і вылучыць (вылучаць) яго асноўныя, агульныя ўласцівасці, мысліць што-н. адцягнена ад неістотнага.

абстра́ктны, ✂.

Заснаваны на абстракцыі (у 1 знач.); адцягнены; проціл. канкрэтны.

  • Абстрактныя паняцці.
  • Абстрактнае мысленне.

|| наз. абстрактнасць, ✂.