Verbum

шпокаць, ✂; незак. (разм.).

Падаючы, стукаючыся аб што-н., утвараць кароткі глухі гук.

• Жалуды шпокалі з дуба на дол.

|| аднакр. шпокнуць, ✂.

|| наз. шпоканне, ✂.

шпора, ✂, ж.

1. Сагнутая па форме абцаса металічная дужка з кольцам на канцы, якая прымацоўваецца да бота наезніка і служыць для пануквання каня.

   • Даць шпоры каню (націснуць шпорамі).

2. Рагавы завостраны выступ на нагах самцоў некаторых птушак.

   • Шпоры ў пеўня.

3. Выступ на вобадзе кола ці на звёнах гусеніц трактара, танка і пад. (спец.).

|| прым. шпорны, ✂.

шпроты, ✂, м.

Дробная марская вэнджаная рыба, кансерваваная ў алеі.

|| прым. шпротавы, ✂ і шпротны, ✂.

шпрыц, ✂, м.

Медыцынскі інструмент — цыліндрык з поршнем і іголкай для ўвядзення ці адсмоктвання вадкасці.

|| прым. шпрыцавы, ✂.

шпулька, ✂, ж.

1. Невялікі, звычайна драўляны цыліндр, на які намотваецца што-н.

   • Ш. нітак.

2. Прыстасаванне ў швейных, ткацкіх і пад. машынах для намотвання нітак.

3. Тое, што і шпуля (у знач.; спец.).

|| прым. шпулечны, ✂ і шпулькавы, ✂.

шпуля, ✂, ж.

1. Тое, што і шпулька (у 1 і 2 знач.).

2. Насадка з драўніны ці кардону, якая надзяваецца на верацяно для намотвання на яе пражы.

3. Стрыжань для намотвання дроту, кабелю і пад., а таксама наматаны сам дрот, кабель і пад. (спец.).

   • Ш. кабелю.

шпунт, ✂, м. (спец.).

1. Падоўжны выступ ці паз для злучэння дошак, брусоў і пад., а таксама злучэнне такога віду, пры якім выступ адной са злучаных частак уваходзіць у паз другой часткі.

2. Дошка, брус, бэлька і пад., на адным канце якой зроблены падоўжны выступ, а на другім — паз.

3. Корак, якім затыкаюць бочку.

   • Ад усіх бочак ш. або пад усе бочкі ш. (прымаўка пра чалавека, якім карыстаюцца для выканання розных даручэнняў, просьбаў; разм.).

|| прым. шпунтавы, ✂.

шпур, ✂, м. (спец.).

Цыліндрычная адтуліна, якая прасвідроўваецца ў горнай пародзе для размяшчэння выбуховага рэчыва, а таксама наогул зробленая свердлам вузкая свідравіна.

|| прым. шпуравы, ✂.

• Шпуравая свідравіна.

шпурляцца, ✂; незак. (разм.).

Тое, што і кідацца (у 1 знач.).

• Ш. снежкамі.

|| наз. шпурлянне, ✂.

шпурляць, ✂; незак. (разм.).

З сілай кідаць.

• Ш. камяні або камянямі ў каго-н.
• Ш. грошы на вецер (перан. выдаткоўваць без карысці, марна).

|| аднакр. шпурнуць, ✂.

|| наз. шпурлянне, ✂.