Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

швейцар, , м.

Вартаўнік ля знадворных дзвярэй у пад’ездах устаноў, рэстаранаў, гасцініц, жылых памяшканняў.

|| прым. швейцарскі, .

швейцарская, , ж.

Памяшканне для швейцара.

швейцарцы, , м.

Насельніцтва Швейцарыі.

|| ж. швейцарка, .

|| прым. швейцарскі, .

швертбот, , м.

Паруснае аднамачтавае спартыўнае судна з высоўным кілем.

швіва, , н. (разм.).

Тое, што шыецца.

  • Маці дрэмле са швівам у руках.

швіцкі, :

  • швіцкая парода — парода буйной рагатай жывёліны [ад назвы кантона Швіц у Швейцарыі, дзе ўпершыню выведзена гэта парода].

шво, , н.

  1. Месца злучэння сшытых кавалкаў тканіны, скуры.

    • Парвацца ў шве.
    • Накладаць швы (сшываць, змацоўваць краі раны, парэзу).
    • Па ўсіх швах трашчыць што-н. (перан. прыходзіць у поўны заняпад, развальваецца; разм.).
  2. Месца злучэння частак чаго-н. (спец.).

    • Швы чэрапа.
    • Ш. цаглянай кладкі.
  3. Спосаб шыцця, вышыўкі.

    • Няроўнае ш.
    • Сцябліністае ш.

  • Рукі па швах — пра рукі, выцягнутыя ўніз удоўж тулава.

|| прым. шыўны, .

  • Ш. матэрыял (у хірургіі).

шворан, , м.

Стрыжань у паваротным злучэнні пярэдняй часткі кузава павозкі, які забяспечвае павароты на хаду.

|| прым. шворнавы, .

швэндацца, ; незак. (разм. неадабр.).

Хадзіць без справы, занятку, сноўдацца.

  • Швэндаўся дзень невядома дзе.

|| наз. швэнданне, .

шкада.

  1. безас., у знач. вык. . Пра пачуццё жалю, спагады і пад. да каго-, чаго-н.

    • Ш. хворай сястры.
    • Ш. глядзець на яго.
  2. безас., у знач. вык. . Пра нежаданне аддаць, страціць і пад. што-н.

    • Мне нічога не ш. для вас.
    • Гадка з’есці і ш. кінуць (прымаўка).
  3. безас., у знач. вык., са злучнікамі «што», «калі» ці без іх.

    • Даводзіцца пашкадаваць.
    • Ш., што яны не прыедуць.
  4. у знач. пабочн. На жаль.

    • З’ездзіць бы, ды, ш., часу няма!